اعتراض پتروشیمی‌ها به قیمت‌گذاری محصولات با نرخ ارز دولتی
۰
تأمین خوراک همچنان از مهم‌ترین مشکلات پتروشیمی‌هاست. بازدهی پایین نیروگاه‌ها نیز تامین خوراک پتروشیمی ها را با مشکل مواجه کرده است. موضوعی که قاسم ساکی، معاون تولید و رئیس مجتمع پتروشیمی شازند، نیز آن را تائید می‌کند.
به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از تجارت‌نیوز، در شرایط کمبود گاز و بازدهی پایین نیروگاه‌ها، تأمین خوراک پتروشیمی ها همواره با مشکل روبه‌رو بوده است. مسئولان تا کنون در مواجهه با کمبود گاز با کاهش خوراک پتروشیمی‌ها، تعطیلی صنایع و پیگیری راه‌کارهایی که مصرف‌کنندگان را هدف قرار می‌دهد، سعی بر جبران این ناترازی دارند.
مشکل تأمین خوراک پتروشیمی ها همچنان پابرجاست
رئیس مجتمع پتروشیمی شازند در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز گفت: خوراک این پتروشیمی مایع است. در جریان تأسیس پتروشیمی شازند، خوراک مورد نیاز توسط پالایشگاه‌های شازند و آبادان تامین شده است. اما در شرایط موجود، امکان تأمین کل خوراک مورد نیاز از پالایشگاه‌های شازند و اصفهان وجود ندارد و خوراک از پالایشگاه‌های اراک، اصفهان، آبادان، شیراز و سایر پالایشگاه‌هایی که می‌توانند خوراک موردنیاز را تامین کنند، خریداری شده است. خوراک موردنیاز این مجتمع پتروشیمی، به نرخ آزاد خریداری می‌شود و محصولات به نرخ دولتی فروخته می‌شود. چنین روندی سود تخصیصی به سهام‌داران این پتروشیمی را تحت‌تاثیر قرار داده است.
او در رابطه با چنین روندی اظهار کرد: به دنبال این تفاوت نرخ، سود تخصیصی به سهام‌داران این شرکت نیز با مشکل مواجه شده است. اما با این وجود، تمام تلاش پتروشیمی شازند بر این بوده که تولیدشان را با وجود گرانی خوراک، افزایش بدهند و بخشی از مشکل گرانی خوراک را جبران کنند. البته بخشی از این مشکل قابل جبران نبوده و ناترازی در این بخش وجود دارد.
وی مهم‌ترین مشکلات پتروشیمی‌ها در شرایط موجود را مشکل تامین خوراک دانست و عنوان کرد که مشکلات دیگری مانند نیازمندی‌های مواد شیمیایی، کاتالیست‌ها، قطعات و تجهیزات مورد نیاز این پتروشیمی وجود دارد که سعی بر درونی‌سازی این مشکلات شده است. اما همچنان مهم‌ترین مشکل پتروشیمی شازند، تامین خوراک است.
در آخر از قاسم ساکی درباره تولید بنزین در پتروشیمی شازند سوال شد که او در پاسخ به این سوال تشریح کرد که یک‌سری هیدروکربن‌هایی در این پتروشیمی تولید می‌شود که مجوز صادراتی هم دارد، اما نمی‌توان نام آن را بنزین گذاشت.
بازدهی پایین نیروگاه‌ها
بازدهی پایین نیروگاه‌ها و مشکل تامین خوراک شاید مهم‌ترین مشکل صنعت پتروشیمی باشد. بازدهی و راندمان پایین نیروگاه‌ها از مشکلاتی است که کمتر به آن اشاره می‌شود.
رئیس مجتمع پتروشیمی شازند در حالی از پالایشگاه‌های آبادان و اراک از منابع تامین خوراک موردنیازشان یاد می‌کند که این پالایشگاه‌ها نسبت به سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در آن‌ها، کارایی لازم را نداشته و به نقطه بازگشت سرمایه نیز نرسیدند.
در سال ۹۵ و در جریان خصوصی‌سازی‌ها، پالایشگاه آبادان و اراک زیان‌ده بودند و واگذاری این پالایشگاه‌ها در آن سال موفقیت‌آمیز نبود.
طبق اظهارات محمود خاقانی، کارشناس انرژی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، رقم واقعی سوددهی پالایشگاه آبادان ۱۷۶ میلیون دلار بود که در برابر سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در این پالایشگاه، سود چندانی به نظر نمی‌رسد و همچنان بازگشت سرمایه رخ نداده است.
در شرایطی که برنامه‌ای برای تامین پایدار خوراک پتروشیمی‌ها وجود ندارد، هدررفت منابع به دلیل بازدهی کم نیروگاه‌ها، وضعیت تولید انرژی پایدار در کشور را بیش از پیش با بحران مواجه خواهد کرد. با توجه به این موارد، توسعه نیروگاه‌ها و بهبود تکنولوژی به جهت افزایش بازده این نیروگاه‌ها از اولویت‌های مهم حوزه انرژی در کشور است.
تأمین خوراک نقش مهمی در قیمت تمام‌شده پتروشیمی دارد. همان‌طور که ساکی عنوان کرد خرید خوراک به قیمت آزاد و فروش محصولات به قیمت دولتی، سود پتروشیمی شازند را تحت‌تاثیر قرار داده است. این موضوع مختص به پتروشیمی شازند نبوده و بسیاری از پتروشیمی‌ها را با مشکل مواجه کرده است. مشکل تخصیص سود به سهام‌داران، از دست دادن مزیت رقابتی این پتروشیمی‌ها نسبت به رقبای منطقه‌ای خود و کاهش سود این پتروشیمی‌ها، از مشکلات مهم مورد اشاره است.
لازم به ذکر است که دولت باید در زمینه تامین گاز به پتروشیمی‌ها کمک کرده و راه تامین خوراک‌شان را تسهیل کند. توجه نکردن به مشکلات پتروشیمی‌ها، زنجیره تامین را با مشکل مواجه کرده است.
انکار بنزین پتروشیمی؟
رئیس پتروشیمی شازند در حالی از تولید یک‌سری هیدروکربن در این پتروشیمی سخن به میان می‌آورد و نام آن را بنزین نمی‌گذارد که گفته می‌شود در دولت‌های نهم و دهم، طرح تولید بنزین توسط پتروشیمی‌ها در شش مجتمع پتروشیمی شازند اراک، جم، برزویه (نوری)، امیرکبیر، واحد آروماتیک بندر امام و بوعلی‌سینا با ظرفیت تولید روزانه ۱۵ میلیون تا ۱۷ میلیون لیتر بنزین و ۹ میلیون لیتر گازوئیل آغاز شده بود.
هم‌چنین طبق گفته عبدالحسین بیات در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، در سال ۸۹، در واحدهای پتروشیمی جم، شازند اراک و امیرکبیر، محصولی به نام «بنزین پیرولیز» پس از فرآورش به بنزین معمولی تبدیل می‌شود.
بعد از گذشت چندین سال از این طرح، همچنان جزئیات آن مشخص نیست. اما زمزمه‌های انعقاد قرارداد ۲.۷ میلیارد دلاری با پتروشیمی‌های خصوصی به جهت تولید بنزین، این موضوع را دوباره در کانون توجهات قرار داده است.
