بدهی بانک ها به بانک مرکزی چطور منجر به تورم می‌‌شود؟
کسری منابع بانک‌ها و همزمان عدم میل برخی دیگر از بانک‌ها به عرضه منابع در بازار بین بانکی (بانک مرکزی) نشان می‌دهد که برخی از بانک‌های کشور در رده ناسالم قرار دارند و از طرفی پایین بودن نرخ بهره بین بانکی موجب شده است بانک‌های سالم‌تر میلی به عرضه منابع نداشته باشند.
بر اساس آمارهای پولی، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی از ۲۷ هزار میلیارد تومان در پایان سال ۱۳۸۸ طی یک روند مستمر صعودی به ۱۳۸ هزار میلیارد تومان در ۱۳۹۷ رسیده است، از سال ۱۳۹۷ به بعد نیز بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی خصوصا در سال ۱۴۰۱ با جهش ناگهانی همراه بوده و در نهایت در پایان بهمن ۱۴۰۱ به حدود ۳۴۴ هزار میلیارد تومان رسید.
سهم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی از پایه پولی در همین دوره از ۲۷ درصد در سال ۱۳۸۸ به ۴۴ درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرده که نشان می دهد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی به عامل اثرگذارتری در رشد پایه پولی تبدیل شده است.
همزمان با روند فزاینده بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی شاهد روند کاهنده نسبت تسهیلات به سپرده در سیستم بانکی بوده‌ایم، کاهش نسبت تسهیلات به سپرده یکی از مشکلاتی است که از ابتدای دهه ۱۳۹۰ مشاهده شده است، در مقاطعی تشدید ناترازی‌های موجود در صور ت‌های مالی بانک‌ها سبب شد توان تسهیلات دهی بانک‌ها محدود شود و در مقاطعی دیکر ریسک‌های موجود در اقتصاد کلان کشور سبب شد با وجود بهبود نسبی و کاهش ناترازی، بانک‌ها تمایل چندانی برای اعطای تسهیلات نداشته باشند.
در مجموع کاهش نسبت تسهیلات به سپرده از ۱۰۸ درصد در اسفند ۱۳۸۸ به ۸۵ درصد در اسفند ۱۴۰۱ نشان می‌دهد نقش شبکه بانکی در تأمین مالی اقتصاد در دوره مذکور کمرنگ شده است؛ با توجه به اینکه دوره کاهش نسبت تسهیلات به سپرده به خصوص در یک سال اخیر همزمان با دوره افزایش بیش از ۱۳۵ درصدی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بوده و در عین حال انجام عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی نیز افزایش داشته، گمان آن می‌رود که عرضه منابع توسط بانک‌ها به بازار بین‌بانکی کاهش پیدا کرده و این موپوع سبب شده بانک‌های دارای کسری نتوانند نیاز خود را در بازار بین‌بانکی تامین کنند و بنابراین به استقراض از بانک مرکزی روی بیاورند.
کسری منابع بانک‌ها و همزمان عدم میل برخی دیگر از بانک‌ها به عرضه منابع در بازار بین بانکی نشان می‌دهد که برخی از بانک‌های کشور در رده ناسالم قرار دارند و از طرفی احتمالا پایین بودن نرخ بهره بین بانکی موجب شده است بانک‌های سالم‌تر میلی به عرضه منابع نداشته باشند.
از همین رو رئیس کل بانک مرکزی در ماه‌های اخیر علاوه بر تاکید بر اصلاح نظام بانکی و ناترازی بانک‌های ناسالم در ابتدای کار خود اقدام به افزایش نرخ بانکی کرده و امکان اصلاح پیوسته آن وجود خواهد داشت.
