بلاتکلیفی گندمکاران در مورد قیمت گندم
قیمت خرید تضمینی گندم همچنان نامشخص است. دولت این کالای اساسی را به نرخ هر کیلو ۱۱۵۰۰ تومان از گندمکاران می‌خرد و وعده‌هایی نیز برای اصلاح قیمت مطرح شده که هیچکدام عملی نشده‌اند. این موضوع گلایه‌های کشاورزان را در پی داشته است. نظرات برخی از آنها را در مورد شرایط موجود، می‌توان به سه بخش تقسیم کرد؛ گلایه از عدم تحقق وعده‌ها، نگرانی از معیشت و خودداری از کشت گندم. این در حالی است که به نظر می‌رسد دولت قیمت ۱۵ هزار تومان را نهایی می‌کند.
به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از تجارت نیوز، سه و ماه نیم از آغاز سال گذشته و هنوز تکلیف قیمت تضمینی گندم مشخص نیست. با اینکه دولت ابتدا وعده داده بود که گندم را کیلویی ۱۵ هزار تومان از کشاورزان می‌خرد، موقع پرداخت که رسید هر کیلو را ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان حساب کرد. این در حالی است که گندمکاران به همان قیمت اعلامی هم راضی نبودند و تاکید داشتند که حداقل باید دو هزار تومان به آن اضافه شود.
این درخواستی است که برخی نمایندگان مجلس هم تحقق آن را پیگیری می‌کنند. اما پیگیری‌های تجارت‌نیوز نشان می‌دهد که اعتبارات موجود دولت برای خرید تضمینی گندم، کفاف پرداخت‌ها به همان قیمت ۱۵ هزار تومان را نیز نمی‌دهد. برخی مقامات دولتی هم مخالف افزایش قیمت گندم هستند و نمی‌توان به افزایش اعتبارات امید چندانی داشت.
با وجود این، تا کنون چند بار وعده اصلاح قیمت گندم داده شده است. حتی رئیس‌‌جمهور هم دستور داده است موضوع بررسی شود. اما در عمل اتفاقی رخ نداده است.
قیمت ۱۵ هزار تومان نهایی می‌شود؟
در این میان، در روزهای اخیر، اخباری منتشر شده است که بر اساس آنها به نظر می‌رسد دولت می‌خواهد همان قیمت ۱۵ هزار تومان را نهایی کند.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان زنجان اخیرا گفته است که خرید تضمینی گندم از کشاورزان این استان، با قیمت هر کیلوگرم ۱۵ هزار تومان محاسبه و پرداخت می‌شود. ولی‌اله زمانی افزوده که پرداخت‌ها تاکنون علی‌الحساب بوده و اصلاح می‌شود (فارس).
اکبر کرامتی معاون سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی نیز قیمت تضمینی گندم را در این استان، همین قیمت اعلام کرده است.
تداوم وعده‌ها برای اصلاح قیمت گندم
این در حالی است که فعالان صنفی این حوزه همچنان وعده برگزاری جلسه برای اصلاح قیمت گندم را می‌دهند. یکی از آخرین وعده‌ها، برگزاری جلسه در یکشنبه هفته قبل بود که عملی نشد و فعالان صنفی حوزه گندمکاری، دوشنبه هفته جاری (فردا) را تاریخ برگزاری جلسه جدید اعلام کردند.
اخیرا، علیقلی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفته است که در جلسه گذشته قیمت‌گذاری نرخ خرید تضمینی گندم برای سال زراعی ۱۴۰۳_۱۴۰۲ مطرح شد که با وجود آن که قیمت محصول در سال زراعی قبل یکی از پارامترهای تعیین نرخ است، لذا ابتدا قیمت گندم در سال زراعی ۱۴۰۲_۱۴۰۱ تعیین تکلیف شود. در نتیجه در جلسه هفته جاری ابتدا قیمت امسال تعیین می‌شود.
او در عین حال تاکید کرده است: «با توجه به هزینه‌های بالای تولید و تورم، قیمت تمام شده گندم برای سال زراعی جدید بالای ۲۰ هزارتومان است، از این رو کشاورز نمی‌پذیرد قبل از آن که موضوع نرخ خرید در سال زراعی تعیین تکلیف شود، برای سال جدید تصمیم گرفته شود.»
ایمانی با بیان اینکه کشاورزان در سردرگمی به سر می‌برند، گفت: تازمانی که نرخ کلزا و گندم برای سال زراعی ۱۴۰۲_۱۴۰۱ تعیین تکلیف نشود، کشاورز رغبتی به تولید برای سال آینده ندارد.» (باشگاه خبرنگاران جوان)
گندمکاران چه می‌گویند؟
با وجود این وعده‌ها، برخی گندمکاران نسبت به نتیجه جلسه پیش رو هم امیدوار نیستند. کشاورزان از شرایط موجود گلایه‌هایی دارند که می‌توان آنها را در سه دسته تقسیم کرد.
گلایه از وعده‌های سر خرمن
برخی از گندمکاران از تکرار ۳ ماهه وعده‌های عملی گلایه‌مند هستند.
«دولت بهتره وعده نده اگر هم قولی میده وفادار باشه واقعا با این همه هزینه گندم حتی با نرخ ۱۷هزار تومان هم نمی صرفه و احتمالا با این وعده وعیده ها که به واقعیت منجر نمی شود سال دیگه بشدت تولید گندم دچار افت میشه و همون بهتر با دلار گندم از کشورهای دیگه خریداری کنیم.»
«اگر تولید و ارائه گندم مثل بیشتر تولیدات دولتی مانند خودرو یا محصولات پتروشیمی و….خود دولت تولید کننده بود امروز کشاورز با اینهمه گرفتاری روبرو نمیشد و تکلیف قیمت گندم خیلی زود مشخص می‌شد.»
«این کار دولت که هروز وعده اصلاح قیمت میده و عملی نمیکنه اوج بی کفایتی و بی مسولیتی دولت مردان رو نشون میده.»
نگرانی از معیشت و بلاتکلیفی
گروهی از گندمکاران نیز در مورد شرایط معیشتی خود و بلاتکلیفی‌های موجود نگران هستند.
«اقایون مسئول شما اگه جایی این کشاورزا بودین خودتون میکشتین. اخه فریادمون رو به کی برسونیم. با این قیمت گندم فقط پول هزینهامون در اومده اگه تو این سرمایی زمستون یه شب میرفتین سر زمین به این گندم ها اب میدادین تا هفت پشت خودتون رو فحش میدادین. با این قیمت گندم مگه میشه پول کمباین و تراکتور و بذر کود رو بدی. اقا رک راست بگین گندم نکارین چرا کشاورزهای بیچاره رو اذیت می کنین.»
«یعنی واقعا آقای رئیسی نمیدونی که کشاورز باچه بدبختی این شش ماه گذرونده؟ برای خرج و مخارج گندم از قرض و فروختن طلایی خانم الانم سه ماه گذشته بی خیال از پول این پولی دادین قرض مونم نشد با چه روی بریم پیش زن و بچه آخه الان ۹ماه فقط داریم قرض می کنیم.»
«دولت مرزها را بسته و میگه امکان رقابت وجودندارد کشاورز تولیدکننده باید یارانه نان را بدهد و مصرف کننده از دولت راضی باشد و اسمش را هم پشیبانی از تولید می نامد کشاورز هم باهزینه سرسام آور کاشت گندم استخوانهایش خُرد شود.»
«بخدا رفتم پول قرض گرفتم دادم به کمباین…به چه امید من سال آینده گندم بکارم..بی سوادی آقایان کشاورز رو بدبخت کردید خدا لعنت کنه…آخه چرا واقعا نمی بینید وضع اوضاع مردم رو.»
دیگر گندم نمی‌کاریم
در این میان، برخی از کشاورزان هم می‌گویند که در شرایط کنونی و با عدم تحقق وعده‌ها، دیگر کشت گندم یا فروش آن به دولت، صرفه اقتصادی ندارد.
«مسئولان بی لیاقت و در راس اونا رئیس جمهور کشورمان امسال کاری کردن که من کشاورز با کشت گندم خداحافظی کنم من خودم اگه یه ذره غیرت داشته باشم دیگه گندم نمیکارم.»
«بنده کشاورز اندیمشک هستم. امسال ۴۰ هکتار گندم داشتم اما با این وضعیت محاله دیگه یک دانه هم بکارم کود و بذر و حمل و نقل و کمباین و کارگر و شخم و سم این همه مخارج هر سال ۳ برابر میشن اما قیمت گندم سر جاشه خدا وکیلی انصافه الان برنج کیلویی ۱۵۰ هزار تومان چرا گندم ۱۱ هزار تومن باشه مسئولین عزیز شما یک دقیقه نمیتونید تو هوای ۶۰ درجه خوزستان بمونید چه برسه به اینکه کار کنید واقعا جای تامل داره.»
«هیچ کشاورزی سال اینده به دولت نخاهد فروخت. بنزین وهمه چیز صبح بیدارشدیم قیمت گذاری شده ۱۰ برابر اماگندم این ۶ ماه هرروز یک جلسه واز قیمت خبری نیست.»
«امسال کشاورزان گندم ها رو تحویل دادن و رفت پی کارش، دیگه کی مونده تحویل بده. امسال میگزره سال دیگه خیلی دور نیست،اگه مرد بودم توبه گندم، زمین رو میدم اجاره به اصفهانی ها هکتاری ۱۲۰میلیون نقدمیگیرم دق نمیکنم.»
تکلیف کشت قراردادی گندم چه شد؟
بر اساس آمارها دولت تا کنون بیش از ۵.۵ میلیون تن گندم را از کشاورزان خریداری کرده است و برآوردها از افزایش این رقم به ۸.۵ میلیون خبر می‌دهند.
با وجود این، پرداخت هزینه خرید این میزان گندم گلایه‌های زیادی را در پی داشته است. در این میان، اخیرا عطا الله هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفته است: با توجه به اقدام دیر هنگام برای کشت قرار دادی امکان خرید ۵ میلیون تن گندم به این روش در سال جاری محقق نشد؛ اما با برنامه‌ریزی در حال انجام از مهرماه این امر عملیاتی می‌شود.
به گفته او، در یکی از روش‌های خرید قراردادی گندم که منطقی‌تر است خرید توافقی به صورت کشت قراردادی انجام می‌شود و قبل از تولید توافقات اولیه میان تولید کننده و خریدار انجام خواهد شد.
