رکورد دما در کهکشانها شکسته شد
جسمی که حتی از خورشید هم داغتر است
این جسم که در فاصله ۱۴۰۰ سال نوری از ما، در کنار ستارهای حرکت می کند بسیار فراتر از تصورات ما درباره کیهان است.
به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از خبرآنلاین، این یک کوتوله قهوهای است، دسته عجیبی از اجرام که در شکاف بین سیارات و ستارگان قرار دارند، که دمای آن از ۸۰۰۰ کلوین یعنی ۷۷۲۷ درجه سانتیگراد یا ۱۳۹۴۰ فارنهایت فراتر میرود. آنقدر داغ است که مولکولهای موجود در اتمسفر خود را در اتمهای مرکب آنها جدا کند.
این دما بسیار گرمتر از دمای سطح خورشید است. در واقع، این کوتوله قهوه ای یک رکورد شکن دما است، داغ ترین جسم در نوع خود که تا به حال پیدا شده است؛ نام این جسم را WD۰۰۳۲-۳۱۷B گذاشته اند.
دانشمندان می گویند این کشف میتواند به ما کمک کند تا بفهمیم برای غولهای گازی که به دور ستارگان بسیار داغ و پرجرم میچرخند، چه اتفاقی میافتد، رصد آنها به دلیل ویژگیهای ستارگان، مانند فعالیت و سرعت چرخش آنها، میتواند چالش برانگیز باشد.
سیاراتی که به دور ستارههایشان میچرخند، با مقادیر زیادی نور فرابنفش تابش میشوند. این می تواند باعث تبخیر اتمسفر آنها و پاره شدن مولکول های موجود در آن شود، فرآیندی که به عنوان تفکیک حرارتی شناخته می شود.
با این حال، اطلاعات زیادی در مورد این محیط بسیار داغ وجود ندارد. در چنین نزدیکی به یک ستاره بسیار درخشان، سیگنالهای یک سیاره فراخورشیدی در حال چرخش میتواند به سختی از فعالیتهای ستارهای خارج شود.
یک کوتوله قهوه ای کاملاً یک سیاره نیست، اما کاملاً یک ستاره نیز نیست. جرم سیارهمانندی با جرمی حدود ۱۳ برابر مشتری، میتواند فشار و گرمای کافی در هستهاش داشته باشد تا همجوشی دوتریوم را مشتعل کند.
این ایزوتوپ «سنگین» هیدروژن است. دما و فشار مورد نیاز برای همجوشی آن بسیار کمتر از دما و فشار مورد نیاز برای همجوشی هیدروژن معمولی است که در هسته ستارگان می سوزد. کوتولههای قهوهای میتوانند به جرم مشتری حدود ۸۰ و دمای حدود ۲۵۰۰ کلوین برسند. آنها از کوتوله های قرمز سردتر و کم نورتر هستند، اما در طول موج های مادون قرمز می درخشند.
از سوی دیگر، کوتوله های سفید آخرین مرحله زندگی ستارگانی مانند خورشید هستند. وقتی در هسته ستاره ای هیدروژن تمام میشود، لایههای بیرونی خود را به بیرون پرتاب میکند و هسته که دیگر تحت فشار بیرونی همجوشی قرار نمیگیرد، به یک جسم فوقچگال به اندازه زمین فرو میریزد. کوتولههای سفید با گرمای باقیمانده میدرخشند، اما روند مرگ بسیار پرانرژی است؛ آنها بسیار گرم هستند و دمای آنها با ابرغولهای آبی قابل مقایسه است.
این ما را به WD۰۰۳۲-۳۱۷ می رساند، که یک ستاره کوتوله سفید بسیار داغ و کم جرم است. حدود ۴۰ درصد جرم خورشید است و در دمای حدود ۳۷۰۰۰ کلوین می سوزد. در اوایل دهه ۲۰۰۰، دادههای بهدستآمده با استفاده از ابزار طیفنگار بصری ماوراء بنفش (UVES) در تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا، نشان میدهد که WD۰۰۳۲-۳۱۷ در حال حرکت است، که توسط یک همراه نادیده در مدار به اطراف کشیده شده است. مشاهدات اخیر در مادون قرمز نزدیک نشان داد که همراه آن یک کوتوله قهوه ای است.
هالاکو و همکارانش از UVES برای به دست آوردن مشاهدات جدید از ستاره استفاده کردند و دریافتند که همدم یک کوتوله قهوه ای با جرمی بین ۷۵ تا ۸۸ برابر مشتری است که مداری وحشتناک دارد. هنگامی که در زمان روز، کوتوله قهوه ای رو به ما باشد، ستاره شناسان می توانند هیدروژنی را که ستاره ساطع می کند، تشخیص دهند.
از آنجایی که کوتوله قهوه ای و ستاره بسیار نزدیک به هم هستند، کوتوله قهوه ای به صورت جزر و مدی قفل می شود. این بدان معناست که یک طرف همیشه رو به ستاره است، در حالی که طرف دیگر در شب دائمی باقی می ماند. این تیم دماهای شدید را محاسبه کردند و اعداد چشمگیری به دست آمد.
دمای تعادل قسمتی که همیشه در شب به سر می برد با نادیده گرفتن درخشندگی ذاتی و آلبدو، و با فرض اینکه در تعادل حرارتی با تابش خارجی است حدود ۵۱۰۰ کلوین است. داغتر از هر سیاره غول پیکر شناخته شده دیگر، و حتی ۱۰۰۰ کلوین داغتر از KELT-۹b.
تا کنون هیچ سیاره داغ تری نسبت به این سیاره کشف نشده و این موضوع فوقالعاده شگفتانگیز است، محققان می گویند مطالعه اشیایی مانند WD۰۰۳۲-۳۱۷B می تواند به ما در درک اجسام دورتر نادر مانند KELT-۹b کمک کند.