ارز دونرخی بلای جان بازرگانان
با وجود اینکه دولتمردان در راستای توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه گام های بسیاری را برداشته‌اند اما از سوی دیگر قوانین سخت‌گیرانه و بروکراسی اداری سد راه توسعه صادرات شده است.
به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از بازار، درآمد ارزی و بازگشت ارز به چرخه اقتصادی و کمک به کارآفرینی، تولید و توزیع ثروت، برقراری عدالت اجتماعی، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد مردم از جمله کارکردهای اصلی صادرات بوده و لذا توجه به این مقوله بسیار حائز اهمیت است.
بنا بر گفته کارشناسان اگرچه دولت سیزدهم تلاش وافری برای توسعه روابط تجاری با کشورهای آسیایی از خود نشان داده است اما به دلیل برخی از مشکلات مانند خود تحریمی داخلی با روند کند و دلسردی بسیاری از تجار روبرو هستیم.
بنا بر گفته کارشناسان اگرچه کرونا و هم‌چنین تحریم‌های ظالمانه در طی چندساله گذشته بر حوزه صادرات تأثیر منفی داشته است اما بخش اعظمی از مشکلات در حوزه صادرات مربوط به خود تحریمی‌های داخل کشور است که با صدور بخشنامه‌های غیر کارشناسی و ساعتی در حوزه تولید و صادرات شاهد اختلاف بین سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی در کشور هستیم.
مشکلات ارز دونرخی
مدیرعامل شرکت توسعه تجارت کژال می‌گوید: متأسفانه در داخل کشور با مشکلات و موانع جدی در امر واردات و صادرات مواجه ایم و هنوز در حوزه صادرات در بدیهی‌ترین موضوعات مانند دریافت ویزا با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کنیم.
غزاله جلیلیان می‌گوید: هرچند مبحث ویزا نسبت به گذشته با پیگیری اتاق بازرگانی سروسامان گرفته است ولی در بحث رفع تعهد صادرکنندگان هنوز با موانع بسیاری روبرو هستیم و واقعیت این است که حتی برای رفع تعهد کارت بازرگانی خودمان به مشکل خورده‌ایم.
مدیرعامل شرکت توسعه تجارت کژال: متأسفانه به‌جای اینکه انرژی و توان تجار برای بازاریابی و جست‌وجوی بازارهای جدید صرف شود اما این توان در داخل کشور باید صرف تعهد عدم گرفتن کارت بازرگانی، مشکلات حساب بانکی و دارایی و سایر مقوله‌ها شود
وی ادامه می‌دهد: متأسفانه به‌جای اینکه انرژی و توان تجار برای بازاریابی و جست‌وجوی بازارهای جدید صرف شود اما این توان در داخل کشور باید صرف تعهد عدم گرفتن کارت بازرگانی، مشکلات حساب بانکی و دارایی و سایر مقوله‌ها شود.
جلیلیان راه‌حل این مشکل را یکسان‌سازی نرخ ارز دولتی و نرخ آزاد می‌داند و می‌گوید: با یکسان‌سازی نرخ واردکننده و صادرکننده به مشکل بر نمی خورد و اختلاف ارز آزاد و دولتی سبب ایجاد رانت و فساد نمی‌شود.
این صادرکننده به ما می‌گوید: اگر یک نرخ ارز وجود داشته باشد مشکلی برای واردکننده و صادرکننده نداریم و با این وضعیت متعهد می‌شویم صادراتی که انجام دادیم دلار را با چه نرخی می‌فروشیم و با دلاری که نرخ اش در تمام ایران یکی است فروخته می‌شود و اشکالی به وجود نمی‌آید.
وی یادآور می‌شود: از طرفی تحریم‌ها موجب مشکلات در نقل‌وانتقال وجوهات شده است که این محدودیت‌ها ناشی از تحریم‌های بانکی است لذا خود همین قضیه باعث انتقال وجه از صرافی‌ها می‌شود و مقداری زیادی هزینه‌ها را افزایش می‌دهد و لذا طبیعی است که قدرت رقابت را کاهش و قیمت تمام‌شده کالا را فزونی می‌بخشد.
مدیرعامل شرکت توسعه تجارت کژال می افزاید: ارز نیمایی حاصل فروش شرکت‌های تولیدی بوده که با نرخ پایین‌تری نسبت به بازار آزاد، توزیع می‌شود و اختلاف معنادار این دو به‌مثابه پرداخت یارانه و حمایت از تولیدکننده خارجی است و در نهایت قدرت رقابت تولیدکنندگان داخلی که ناچار به تهیه مواد اولیه با دلار گران هستند، کاهش می‌یابد در حقیقت سیاست ارز دونرخی علاوه بر ایجاد بستری فسادزا صرفه و مطلوبیت تولید را پایین می‌آورد.
تعهدات سخت
مدیر مارکتینگ و برند گروه کارخانه‌ها فولاد نصر آذربایجان نیز می‌گوید: تغییرات نرخ ارز و بی‌ثباتی آنچه برای صادرات و چه برای واردات شرایط مناسبی نیست و کاملاً مبرهن است که افزایش قیمت ارز در کوتاه‌مدت موجب تسهیل و افزایش صادرات می‌شود زیرا قیمت تمام‌شده کالا به ارز به نسبت رقبا قابلیت رقابت را پیدا می‌کند که می‌تواند مفید واقع شود.
مدیر مارکتینگ و برند گروه کارخانه‌ها فولاد نصر آذربایجان: چند نرخی بودن ارز موجب شده تا برخی صادرکنندگان به‌ناچار دلار را در صرافی‌ها به نرخ آزاد تهیه کنند و از آن‌طرف بر اساس نرخ نیمایی ایفای تعهد کنند لذا این موضوع برایشان مشکلاتی را به همراه دارد
محمدرضا نخزری می گوید: در شرایطی که ارز تلاطم و نوسان قاعدتاً مسائلی برای صادرکنندگان ایجاد می‌کند و لذا نمی‌توانیم برنامه‌ریزی بلندمدتی داشته باشیم.
وی یادآور می‌شود: تجار ما قادر به انعقاد قرا داد بلندمدت نیستند و لذا در نهایت مسائلی ازاین‌دست آن‌ها را در حوزه صادرات با مشکل مواجه می‌کند.
نخزری اذعان می‌کند: بحث تغییر نرخ ارز موجب می‌شود تا فرصت برنامه‌ریزی در بلندمدت از بازرگانان سلب شود.
وی با اشاره به اینکه مشکل مبادلات پولی بین دو کشور قوانین حوزه صادرات هنوز حل‌نشده است اذعان می‌کند: در این راستا اتاق‌های بازرگانی با حمایت دولت می‌توانند نقش مهمی در راستای حل این مشکلات و توسعه پیمان‌های تجاری ایفا کنند.
وی اظهار می‌کند: چند نرخی بودن ارز موجب شده تا برخی صادرکنندگان به‌ناچار دلار را در صرافی‌ها به نرخ آزاد تهیه کنند و از آن‌طرف بر اساس نرخ نیمایی ایفای تعهد کنند لذا این موضوع برایشان مشکلاتی را به همراه دارد بنابراین هرچه فاصله نرخ دلار نیمایی و آزاد کاهش داشته باشد به نفع صادرات و تجارت خارجی خواهد بود که صادرکننده ماهم اطمینان بیشتری دارد و با آگاهی بهتری می‌تواند جنس باقیمت گذاری و صادر کند و از آن‌طرف نسبت به نرخ تعهداتش اقدام کند.
خود تحریمی
رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان نیز معتقد است: یک سری مشکلات در حوزه صادرات وجود دارد که حل آن از دست دولت خارج است که از تحریم‌های خارجی و موانع دادوستد پولی با بانک‌های خارجی در زمره این مشکلات است.
رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان: نباید از کمبود و ضعف برخی زیرساخت‌ها ماند حوزه حمل‌ونقل در موضوع صادرات غافل شد. در کنار ضعف برخی زیرساخت‌ها ما درگیر یکسری مشکلات و خود تحریمی هستیم که باید با نشست‌های مشترک با کشورهای مرتبط جهت تسهیل صدور روادید، ارتباط مالی و بانکی و تسریع در ترخیص کالاها بحث و تبادل‌نظر کرد
مجید محمد نژاد بابیان اینکه البته نباید از کمبود و ضعف برخی زیرساخت‌ها ماند حوزه حمل‌ونقل در موضوع صادرات غافل شد اظهار می کند: در کنار ضعف برخی زیرساخت‌ها ما درگیر یکسری مشکلات و خود تحریمی هستیم که باید با نشست‌های مشترک با کشورهای مرتبط جهت تسهیل صدور روادید، ارتباط مالی و بانکی و تسریع در ترخیص کالاها بحث و تبادل‌نظر کرد.
وی با اشاره به فرازوفرودهای تجارت با کشور همسایه ترکمنستان اذعان می‌کند: به‌طور مثال در بیست سال گذشته سطح مبادلات ایران با ترکمنستان ۵ میلیارد دلار بود که این رقم در سال ۲۰۱۶ و۲۰۱۷ به کمتر از یک میلیارد دلار رسید.
رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان در این رابطه توضیح می‌دهد: در طی دو دهه گذشته برای رونق بخشیدن به مرز «باجگیران» به دلیل نزدیکی با پایتخت ترکمنستان و سهولت ارتباط سرمایه‌گذاری‌های متعددی انجام شد اما از این مرز به‌درستی استفاده نشد و مغفول ماند.
ضرورت حمایت از سرمایه‌گذاران
وی اذعان می‌کند: در این راستا افراد زیادی بودند که در آن زمان در این مرز و در بازارچه باجگیران سرمایه‌گذاری کردند اما بعدها به دلیل تعطیلی بازارچه و انسداد مرز شکست خوردند و دلسرد شدند.
محمد نژاد بیان می‌کند: شاید دلیل این بود که ترکمن‌ها بازارهای تأمین‌کننده کشورهای دیگری را انتخاب کرده‌اند اما ما باید بررسی کنیم به چه دلایلی ما را کنار گذاشته‌اند که سطح مبادلات ما کاهش‌یافته است؟
رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان بابیان اینکه نیاز است تا شرایطی ایجاد کنیم تا سرمایه‌گذار خاطرات گذشته را فراموش کند و فعالیت‌های اقتصادی خود را از سر بگیرد اظهار می‌کند: درهرصورت این نکته حائز اهمیت است که سیاست‌گذاری طرف ترکمن طی سال‌ها عوض‌شده و مرز باجگیران را به‌عنوان عبوری کالا نمی‌شناسد و مستلزم این هستیم که ما هم‌تغییر رویه دهیم و از ظرفیت مرزهای مشترک دیگر جهت عبور و مرور کالا انجام شود .
محمد نژاد بیان می‌کند: نبود برخی زیرساخت‌ها تأثیر منفی در صادرات ما گذاشته لذا در نشست اخیر بازرگانان دو کشور ایران و ترکمنستان فرصتی فراهم شد تا برخی مشکلات سد راه توسعه مورد واکاوی قرار بگیرد و لذا یکی از راه‌های ارتباطی با کشورهای همسایه و تجار نشست‌های سرمایه‌گذاری اقتصادی و بازرگانی است.
وی بابیان اینکه به‌منظور رفع برخی مشکلات تجار و بازرگانان تاکنون نسبت به برپایی نشست‌های مختلفی اقدام شده است بیان می‌کند: به همین منظور با همکاری سفارت دو کشور یک گروه از تجار ترکمنستان ماه گذشته ضمن حضور در استان‌های خراسان شمالی، رضوی و گلستان که مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارند ظرفیت خوب سرمایه‌گذاری را موردبررسی قراردادند .
محمد نژاد بابیان اینکه سطح روابط بین دو کشور خوشبختانه خیلی بهتر شده است به ما می‌گوید: اگر بخواهیم پس از کرونا سطح روابط را بسنجیم باید اعتراف کرد دور جدید مذاکرات توسط ریسات جمهوری و هم چنین آغاز بحث‌های تجاری و برگزاری همایش‌های مختلف شرایط ما را نسبت به گذشته ارتقا بخشیده است.
