استراتژی تولید و صادرات زعفران نداریم

در حالیکه صادرات زعفران ایران همواره رشد دارد فعالان بخش معتقدند هنوز استراتژی برای تولید و صادرات این محصول نداریم لذا باید یک مجموعه برای عارضه یابی موضوع زعفران ایجاد و عارضه های مربوطه را بیابیم.

به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از بازار، محصول زعفران از جمله محصولات صادراتی محور کشور است که موجب شده جایگاه ایران در رتبه اول جهانی قرار بگیرد و بر اساس آنچه سازمان فائو اعلام می کند کشورهایی همچون چین، انگلیس، اسپانیا و روسیه نیز در جایگاه های بعدی صادراتی قرار بگیرند. با این وجود صادر کننده های ایران در فرایند صادرات این محصول ارزشمند به بازارهای جهانی با مشکلات متعددی مواجه هستند به طوری که صادر کننده برای بازگشت حاصل از صادرات با مشکلات جدی روبرو هستند. به این معنا که به دلیل تفاوت نرخ ارز صادراتی و ارز صادراتی به گفته کارشناسان صادر کننده ها برای صادرات هر کیلو گرم زعفران ۱۵ تا ۱۶ میلیون تومان هزینه می کنند که رقم قابل توجهی است.

برآورد تولید امسال فعلا مقدور نیست

علی حسینی، عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران و نائب رئیس انجمن زعفران کاران خراسان جنوبی در گفتگو با بازار در خصوص شرایط حاکم بر تولید محصول زعفران گفت: بایستی حداقل تا یک ماه و نیم دیگر صبر کنیم تا مزارع زعفران به اصطلاح خودشان را نشان بدهند و ببینیم میزان تولید امسال چگونه خواهد بود. بنابراین فعلا هر گونه برآورد از تولید، پیش بینی قیمت و پیش بینی تولید به نظر من کار اشتباهی است چون نه آمار دقیقی از میزان سطح کشت هست و نه کسی می تواند برآورد کند چه خواهد شد. چون دوره رشد و باروری گیاه هنوز شروع نشده و باید صبر کنیم لذا برآوردهایی که الان سلیقه ای انجام می شود اعتبار ندارد.

حسینی همچنین خاطر نشان کرد: مساله اینجا است که مانند دیگر تولید کننده های محصولات کشاورزی، زعفران کاران کشور نیز این محصول را برای درآمد زایی تولید می کنند نه برای مصرف خود بنابراین هر چقدر که میزان درآمد بالاتر برود خوشحال تر هستند. با این وجود از یکسو باید رقبا را در نظر گرفت و در واقع هم توان صادراتی و امکان اینکه بشود با رقبا در بازار جهانی ایستادگی کرد را باید مد نظر قرار داد.

وی ادامه داد: ضمن اینکه قیمت تمام شده محصول را هم باید به صورت علمی، فنی و منصفانه برآورد کنیم و بررسی کنیم که اگر زعفران را تا چه میزان تولید و صادرات کنیم برای ما توجیه اقتصادی دارد.

حسینی، عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران: در حالی که ۸۰ تا ۹۰ درصد محصول ما صادر می شود هنوز استراتژی دقیق، درست و مدونی را در ارتباط با مدیریت تولید، مدیریت مصرف و مدیریت صادرات زعفران نداریم.

حسینی با بیان اینکه در حال حاضر ۸۰ تا ۹۰ درصد محصول ما صادر می شود و جنبه صادراتی دارد، افزود: بنابراین بایستی کالایی تولید کنیم که برابر با نیاز جوامع مصرفی باشد و از سوی دیگر از نظر اقتصادی به نفع کشاورزان و کشور باشد. لذا باید این موارد را در نظر بگیریم تا بتوانیم به دستاوردی که هم کشاورز انتظار دارد و هم کشور به آن نیاز دارد برسیم.

وی خاطر نشان کرد: ضمن اینکه ما هنوز بعد از چندین هزار سال که زعفران را تولید می کنیم هنوز استراتژی دقیق، درست و مدونی را در ارتباط با مدیریت تولید، مدیریت مصرف و مدیریت صادرات زعفران نداریم. این ضعف ما است یعنی این از هم گسیختگی ها راه به جایی نمی برد.

این عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران خاطر نشان کرد: مدیریت تولید این نیست که فقط قیمت را افزایش بدهیم بلکه مدیریت تولید از لحظه درآوردن زعفران از زمین، سورت و نگهداری، کشت، آبیاری، نحوه کشت عملکردها و غیره شامل می شود. اما متاسفانه این موارد ترویج نمی شود و هر کسی به صورت سلیقه ای در هر جایی بتواند کشت می کند و توقع در آمد هم دارند.

ضرورت شناسایی بازارهای ثانویه صادراتی

حسینی همچنین در خصوص وضعیت صادرات زعفران در سال جاری اظهار داشت: صادرات خوب است و رشد داریم که این رشد هم معنی دار است.

وی ادامه داد: مساله اساسی اینجا است که در چند دهه اخیر هیچوقت روی بحث صادراتی اندیشیده نشده که بر فرض ۵ کشور اصلی خریدار زعفران ایران چگونه از این محصولات استفاده می کنند؛ یعنی آیا خودشان مصرف می کنند یا بازارهای ثانویه دارند؟ اگر اینگونه است چرا ما نمی توانیم به این بازارهای ثانویه مستقیما برسیم.

عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران: باید یک مجموعه برای عارضه یابی موضوع زعفران ایجاد کنیم و بتوانیم عارضه های مربوط به تولید و صادرات را پیدا کنیم و آنها را رفع کنیم.

حسینی تصریح کرد: متاسفانه روی این قضیه ما فقط تماشاچی هستیم، نگاه می کنیم و خوشحال هستیم که بر فرض دبی سالانه ۵۰ تا ۶۰ تن زعفران از ما خریداری می کند در حالی که این خوشحالی ندارد. چون دبی با ۳-۴ میلیون نفر جمعیت آنقدر مصرف ندارد پس صادرات مجدد می کند چرا ما آن حلقه مفقوده را نتوانستیم پیدا کنیم؟ چرا نمی توانیم ارزش افزوده را به خودمان برگردانیم؟ سالها است این اتفاق می افتد چرا چاره اندیشی نکرده ایم؟

این عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران گفت: من معتقدم باید یک مجموعه برای عارضه یابی موضوع زعفران ایجاد کنیم و بتوانیم عارضه های مربوط به تولید و صادرات را پیدا کنیم و آنها را رفع کنیم.

صادرات ۲۳۹ تنی زعفران در سال ۱۴۰۱

وی همچنین در خصوص میزان رشد صادرات نیز اظهار داشت: معمولا رشد بین ۱۰ تا ۳۰ درصد را نسبت به مدت مشابه قبل داریم البته در مقاطعی ممکن است کمتر باشد و در مقاطعی ممکن است بیشتر باشد اما در مجموع معمولا بین ۱۰ تا ۳۰ درصد رشد صادرات را شاهد هستیم.

گفتنی است بر اساس این گزارش پیش از این در خصوص میزان صادرات زعفران در سال ۱۴۰۱ غلامرضا میری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی در گفتگو با بازار اذعان داشت که طبق آمار ارائه شده از سوی گمرک، سال گذشته بیش از ۲۳۹ تن زعفران راهی بازارهای جهانی شده است. همچنین در سه ماهه اول سال نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۶۶ درصدی صادرات رقم خورده است.