اعتراف فرزین به ناکارآمدی آمارهای اقتصادی

به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از تجارت نیوز, تجارت‌نیوز، موضوع انتشار آمارهای اقتصادی از سوی مراجع مربوطه همواره با مشکلات اساسی همراه بوده است. چرا که این آمارها اگر سرکوب نشده و افشا شوند هم یا با تاخیر منتشر می‌شوند یا تنها نسخه دستچین شده آنها به دست مردم و کارشناسان اقتصادی می‌رسد. این تاخیر و نقص در انتشار آمارها هم سبب شده که بسیاری از آمارهای اقتصادی؛ عملا فایده‌ای برای پیش‌بینی آینده نداشته باشند و اعتبار آنها را با شک و شبهه مواجه کند.

حال رئیس کل بانک مرکزی، به عنوان یکی از اصلی‌ترین مراجع آمارهای اقتصادی کشور نیز از این وضعیت شکایت کرده است. با این وجود، مشخص نیست که اگر رئیس بانک مرکزی نیز اختیاری در انتشار آمارها ندارد، چه نهاد یا شخصی مسئول بهبود این شرایط است.

آمارها به سیاست‌گذاری کمک نمی‌کنند

در نخستین روز از همایش سالانه بانکداری الکترونیک که روز گذشته برگزار شد، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، یکی از آسیب‌های نظام بانکداری مرکزی در ایران را در حوزه آمار دانست و افزود: «نهادهای مختلفی آمارهای اقتصادی را در حوزه‌های مختلف منتشر می‌کنند. مشخصا بانک مرکزی و مرکز آمار، آمارهای کلان اقتصادی را منتشر می‌کنند. ما باید بتوانیم سیاست‌های کلان را رصد و با آمارها، سیاست‌گذاری کنیم، اما الان آمار و اطلاعات موجود به طور نسبی به سیاستگذاری اقتصادی ما کمک نمی‌کند.»

آمارهای تورم مربوط به دو سال قبل است!

فرزین همچنین افزود: «یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در حوزه آمار این است که اصلا به‌روز نیست و مبتنی بر آمار گذشته است؛ مثلا دیتای تورم که مربوط به دو سال گذشته است، به ما در سیاست‌گذاری چه کمکی می‌کند؟»

وی در ادامه با تاکید بر اینکه آمارهای اقتصادی دستاویزی برای منافع سیاسی شده و کمکی به سیاست‌گذار نمی‌کند، تصریح کرد: «آمار اقتصادی را تولید نمی‌کنیم که یکی بگوید من خوب بودم دیگری بد؛ باید آماری تولید شود که به ما کمک کند تا بدانیم سیاست بعدی ما باید چه شود.»

فرزین از چه کسی شکایت دارد؟

اگر چه بانک مرکزی مدعی است که در برخی آمارها مثل داده‌های تورم، مرجع اصلی ارائه گزارش‌ها مرکز آمار ایران است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهند که عملکرد بانک مرکزی در انتشار آمارهایی که به طور اختصاصی منتشر می‌کند نیز قابل دفاع نیست.

برای مثال، در زمینه آمارهای متغیرهای پولی و اعتباری، گزارش‌های ماهانه بانک مرکزی با تاخیرهای چند ماهه منتشر می‌شوند. همچنین ارائه ماهانه برخی گزارش‌ها مثل آمارهای وام ازدواج متوقف شده و تنها اظهاراتی پراکنده درباره این موضوع مطرح می‌شود. به علاوه، در مورد انتشار آمارهای دیگر مثل تسهیلات و تعهدات کلان بانک‌ها، وام به اشخاص وابسته و … نیز بانک مرکزی داده‌های مربوطه را با اختلاف قابل توجه نسبت به آنچه در قانون بودجه مشخص شده منتشر می‌کند.

در همین حین فرزین در حالی از وضعیت انتشار آمارها انتقاد می‌کند که وی به عنوان رئیس کل یکی از اصلی‌ترین نهادهای آماری کشور، به احتمال قریب به یقین در تصمیم‌گیری‌ها در مورد انتشار داده‌های اقتصادی تاثیرگذار است. با این وجود مشخص نیست که چرا اقدامی عملی در جهت بهبود وضعیت آمار صورت نمی‌گیرد.