انعکاس خوب تجربه سفر، رونق بازار گردشگری است

جواد لگزیان/ گردشگری یک پدیده اقتصادی است و اقتصاد گردشگری دانشی است که به بررسی اثرات اقتصادی حاصل از سفر گردشگر می‌پردازد، رشته‌ای علمی در چارچوب علم اقتصاد کاربردی که با تعاریف خاص خود از گردشگر، گردشگری، مقصد گردشگری و محصول گردشگری به محقق اقتصاد یاری می‌رساند تا اندازه جریان گردشگری را به طور دقیق بسنجد و رفتار اقتصادی گردشگر را مطالعه و ارزیابی کند.

به گزارش اکو ۳۶۵، کتاب «مبانی اقتصاد گردشگری و کاربردهای آن» در نه فصل جایگاه اقتصاد گردشگری در مطالعات علمی و دانشگاهی، مبانی تقاضای گردشگری از منظر اقتصاد خرد، مبانی عرضه گردشگری از منظر اقتصاد خرد، قیمت‌گذاری و بازار گردشگری، مبانی عرضه گردشگری از منظر اقتصاد کلان، مباحث پولی در گردشگری، گردشگری در مدل‌های رشد و توسعه اقتصادی، مدل‌های اقتصادی در بخش گردشگری و برخی توسعه‌های اخیر در مدل‌سازی اقتصاد گردشگری مروری دارد به مسائل کلی مربوط به این علم. در پایان هر بخش علاوه بر جمع‌بندی مختصر، مهم‌ترین اندیشمندان مربوط به آن موضوع هم معرفی می‌شوند که باب آشنایی با جان تریب، اندریاس پاپاتئودورو، لاری دیور، نیل لیپر،  گوایدو کاندلا، پائولو فیجینی، کریس کوپر، جوان لوئیس نیکولا، استفان وانهیل، یونگ چن، کلمنت تیسدل، مایک استبلر، ریچارد باتلر، استفان ویت، ایگون اسمرال و هایان سانگ را می‌گشاید.

کتاب گردشگری را به عنوان یک سیستم تعریف می‌کند که در آن گردشگر تقاضا را برای تجارب گردشگری ایجاد می‌کند، کسب و کارها کالاها و خدمات مورد تقاضای گردشگر را فراهم می‌کنند ، نظام سیاسی و مدیریتی سازمان و توسعه عرضه و تقاضای گردشگری در مقاصد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و جامعه میزبان  شامل تعدادی و نه مستقیما تماما افراد درگیر در فعالیت‌های گردشگری می‌شود که البته هر چهار عنصر کلیدی گردشگر، کسب و کارها،  نظام سیاسی و مدیریتی و جامعه میزبان وابستگی درونی با یکدیگر دارند و همگی در فرایند ایجاد تجربه گردشگری مشارکت دارند.

دکتر جواد براتی، عضو هیات علمی و مدیر گروه پژوهشی اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری، در این کتاب کوشیده است با ارائه تعاریف ساده و روان از مفاهیم پایه اقتصادی مانند محصول گردشگری به عنوان ترکیبی از کالاها و خدماتی که توسط گردشگر در طول سفر و اقامت تقاضا می‌شود، گام به گام خواننده را با مفاهیم فنی و تئوری‌های امروز اقتصاد گردشگری آشنا کند و به او دانش مطالعه شاخصهای این علم را بیاموزد. از آنجا که دکتر جواد براتی از فعالین آکادمیک عرصه پویای گردشگری است در سیر کتاب با تکیه بر دانش و تجربه، دیدگاه کارشناسانه خود را نیز مطرح کرده است که بسیار جالب توجه است.

از نگاه دکتر جواد براتی اقتصاد گردشگری نه تنها در مقصد به عنوان بازار بلکه حتی در مبدا در اثر درآمدی و اثر تقویت کننده پرداختها می‌تواند اهمیت پیدا کند… ورود گردشگر خارجی و هزینه‌هایی که در کشور انجام می‌دهد به عنوان صادرات خدمات و در مقابل خروج شهروندان یک کشور و هزینه‌کرد آنها در خارج کشور، واردات خدمات است.

با مطالعه دقیق تعاریف پایه و همراه شدن با جریان علمی حاکم بر کتاب است که خواننده کتاب می‌تواند نظریات اقتصاد گردشگری را درک و به سازماندهی مناسب‌تر بنگاه‌های مرتبط فکر کند و همچنین مفاهیم واقعی‌تری مانند بازار ناقص، اطلاعات نامتقارن و خدمات آنلاین گردشگری به اضافه مباحثی جدیدی مانند حساب‌های اقماری گردشگری(ملی و فرامنطقه‌ای)، رویکرد داده- ستانده در مطالعات گردشگری، کاربرد اقتصادسنجی فضایی در مطالعات گردشگری، استفاده از رگرسیون کوانتایل در مطالعات گردشگری و اقتصاد اطلاعات در گردشگری را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد.

در فرازی از کتاب درباره اقتصاد اطلاعات در گردشگری می‌خوانیم که وجود اینترنت و شبکه جهانی وب فرصت‌هایی برای افزایش تعداد افرادی که اطلاعات سفر خود را به اشتراک می‌گذارند، امکان مشورت، مقایسه، و ارزیابی مختلف در بستر اینترنت فراهم می‌آورد… در پیشرفت‌های اخیر در شیوه مبادلات و شکل سفرها، عملا نقش بنگاه‌های واسطه گردشگری همچون آژانس‌های مسافرتی، تورگردان‌ها و حتی شرکت‌های حمل و نقل دچار تغییر شده است و واسطه‌های آنلاین و مجازی رشد چشمگیری داشته‌اند… مطالعات بسیاری صورت گرفته است که تجربه گردشگران و نشر این تجارب از دیدگاه مصرف‌کننده عامل مهمی در رشد یا حتی بقای بنگاه اقتصادی است و در واقع جریان اطلاعات می‌تواند عامل اصلی ثبات و کارایی بازار باشد.

این فصل کتاب نقش رسانه و قوانینی که هم فرصتی را برای انتشار اطلاعات خصوصی فراهم سازد و هم مانعی برای نشر اطلاعات نادرست باشد، ضروری می‌داند و معتقد است که باید با مدیریت واسطه‌های آنلاین جدیدی که جایگزین آژانس‌های مسافرتی شده‌اند، اعتماد گردشگران بیش از پیش جلب شود. در این راستا اقداماتی از قبیل رتبه‌بندی سایتها و بنگاه‌های گردشگری بر اساس نظر مشتریان که می‌تواند اعتماد گردشگران به اطلاعات اینترنتی و مجازی را بالا ببرد، پیشنهاد شده است.

کتاب «مبانی اقتصاد گردشگری و کاربردهای آن» نوشته دکتر جواد براتی در ۳۲۰ صفحه را انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد رهسپار بازار کتاب کرده است.