تورم نقطه ای در کانال ۳۰درصد!

با آنکه نرخ تورم نقطه ای تیرماه کاهشی اعلام شده است اما مردم با مشاهده گرانی ها چنین آماری را قبول ندارند این در حالی است که هم مسئولان و هم مردم درست می گویند؛ اما برداشتها متفاوت است.

به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از بازار، بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار در تیر ماه ۱۴۰۲، تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور با کاهش ۳.۲ واحد درصدی از ۴۲.۶ درصد خرداد به ۳۹,۴ درصد رسیده است. این بدان معناست که سرعت رشد قیمت ها کاهش یافته است اما گرانی ها همچنان پابرجاست. به گفته کارشناسان اعلام آمار شاخص های کلان اقتصادی به صورت علمی، فنی و پیچیده اگر چه با محاسبات که انجام می شود، واقعی است ولی مردم چون رشد قیمت برخی کالاها را طی روز، هفته و ماه نسبت به ماه یا هفته گذشته لمس می کنند، معمولا دیگر اعتقادی به اعلام افت نرخ تورم را ندارند.

موضوعی که نیازمند بررسی و کار کارشناسی است تا مسئولان در اعلام شاخص های اقتصادی به صورت عامیانه آنطور که مردم از وضعیت سرعت رشد قیمتها یا کاهش آن آگاه شوند تدبیر کنند چرا که وقتی مردم به عینه افزایش قیمتها را با سنجشی که دارند می بینند دیگر انتشار آمارهای کاهشی را قبول ندارند اما اگر آمارها واضح اعلام شود، بی تردید تناقضات از بین می رود. به بیان دیگر اعلام آمار شاخص های کلان اقتصادی چون نرخ تورم با آنچیزی که مردم روزانه در کف بازار لمس می کنند، متفاوت است.

در تعیین و اعلام نرخ تورم باید آگاهی لازم به مردم داده شود. به طور مثال زمانی که در اردیبهشت نرخ تورم ماهانه ازسوی مرکز آمار ایران یا بانک مرکزی ۵ درصد اعلام می شود اما در خردادماه رشد این شاخص به ۳ درصد می رسد، مفهوم این است که سرعت رشد قیمتها ۲ درصد کاهش یافته است.

تورم و گرانی دو مقوله جدا از هم هستند؛ مردم فقط گرانی ها را می بینند

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه در این باره با بیان اینکه افزایش قیمت ها و نرخ تورم مفاهیمی جدا از هم بوده که مردم عادی معمولا با مفهوم تورم زندگی نمی کنند، بلکه گرانی ها را می بینند، گفت: مرکز آمار در تازه ترین گزارش های خود اعلام کرده تورم ماهانه تیر به ۲ درصد رسیده است، یعنی سرعت افزایش قیمتها در تیرماه نسبت به خرداد ماه مثلا اگر ۵ درصد بوده است به ۲ درصد رسیده است. به طوریکه چنانچه قیمت یک محصول لبنی در خرداد ماه ۱۰۵ هزار تومان بوده است، اکنون آن را با ۱۰۲ هزار تومان تهیه می کند، هر چند باید به این نکته نیز توجه داشت، برای سنجش و تعیین نرخ شاخص تورم عددی میانگین از مجموع قیمت همه کالاها و خدمات در نظر گرفته می شود.

وی با بیان اینکه چنانچه نرخ تورم ماهانه به صفر برسد نشان می دهد که تورم مثلا در تیر ماه نسبت به خردادماه بدون تغییر مانده است و قیمت ها یکی بوده، (بدین معنا که در مجموع رشد افزایش قیمت آنچنانی در کالاها طی این مدت رخ نداده است)، گفت: در تعیین و اعلام نرخ تورم باید آگاهی لازم به مردم داده شود. به طور مثال زمانی که در اردیبهشت نرخ تورم ماهانه ازسوی مرکز آمار ایران یا بانک مرکزی ۵ درصد اعلام می شود اما در خردادماه رشد این شاخص به ۳ درصد می رسد، مفهوم این است که سرعت رشد قیمتها ۲ درصد کاهش یافته است.

توصیه به مسئولان و دست اندرکاران تعیین و نشر آمار شاخص های کلان اقتصادی این است که در این زمینه با زبان ساده توده مردم صحبت کنند، ایراد کار این است که مدیران و مسئولان اقتصادی کشور متاسفانه آمارها و شاخص های عددی اقتصاد را با ادبیات مردم ترجمه نمی کنند.

مسئولان در اعلام آمار شاخص های اقتصادی با زبان توده مردم با آنها صحبت کنند

به گفته این اقتصاددان مفاهیم چگونگی اعلام و برآورد سنجش شاخص های کلان اقتصادی نظیر نرخ تورم، بیکاری، رشد اقتصادی و … چنانچه با مفاهیم ساده و البته با تجزیه آماری به خوبی تبیین نشود، مردم این حس را نخواهند داشت که چرا با مشاهده افزایش قیمت برخی کالاها و خدمات در بازار اما مراکز رسمی و مراجع معتبرآماری، شاخص هایی چون نرخ تورم را کاهشی اعلام می کنند در حالی که گرانی ها همچنان در بازار پابرجاست.

توصیه شقاقی شهری به مسئولان و دست اندرکاران تعیین و نشر آمارشاخص های کلان اقتصادی در بانک مرکزی و مرکز آمار ایران همچنین مراکز پژوهشی معتبر این است که در این زمینه با زبان ساده توده مردم صحبت کنند چرا که همه افراد جامعه صفر تا صد چگونگی محاسبات آماری و مفاهیم کلان اقتصادی را تمام و کمال نمی دانند. با این وجود به نظر می رسد مسئولان در محافل علمی و در جمع اقتصاددانان از علم اقتصاد صحبت کنند. ایراد کار این است که مدیران و مسئولان اقتصادی کشور متاسفانه آمارها و شاخص های عددی اقتصاد را با ادبیات مردم ترجمه نمی کنند، موضوعی که باعث شده است، برداشت مردم و مسئولان، مثلا در افت و خیز اعلام نرخ تورم متفاوت باشد.

زمانی که مسئولان اقتصادی با صداقت و صراحت با مردم صحبت کنند و واقعیات اقتصادی را به خوبی و روان برای مردم بیان نمایند، این موضوع نه تنها تناقضات و تفاوتهای آماری را از بین می برد بلکه باعث جلب اعتماد عمومی خواهد شد.

چگونه می توان اعتماد عمومی را نسبت به اعلام نرخ شاخص های اقتصادی جلب کرد؟

وی در ادامه افزود: زمانی که مسئولان اقتصادی با صداقت و صراحت با مردم صحبت کنند و واقعیات اقتصادی را به خوبی و روان برای مردم بیان نمایند، این موضوع نه تنها تناقضات و تفاوتهای آماری را از بین می برد بلکه باعث جلب اعتماد عمومی خواهد شد. نمونه آن در تشریح چگونگی علل رشد نرخ تورم، راهکارهای کاهش این شاخص مهم و نحوه تعیین آن است. در چنین شرایطی وقتی مسئولان با ادبیات عامیانه به دور از بکارگیری واژه ها و فرموهای پیچیده علمی اقتصادی مشکلات را بازگو و مردم را نسبت به کاهش نرخ تورم توجیه کنند، بی تردید خله ها از بین می رود.

این کارشناس اقتصادی اظهارداشت: مسئولان به جای اتکا به یک شاخص اقتصادی و اعلام کلی آماری آن بهتر است توضیحاتی بیشتری از چگونگی آن ارایه دهند. به طور مثال در خصوص نرخ تورم تمام جوانب و زوایای آن را برای مردم با سادگی هر چه تمام بازگو کنند نه این که فقط به اعلام یک رقم کلی اکتفا نمایند. تورم حاصل ابعاد و مولفه های متعددی است. مثلا با تفکیک آماری از بخش های مختلف نظیر بخش مسکن، خوراکی ها، نوشیدنی ها، کالاهای پر مصرف تورم آنها را اعلام کنند. نمونه آن اعلام تجزینه شده آمار تورم در ۵ کلانشهر چقدر و در مناطق روستایی و شهرستانی چه مقدار است تا اعدادی اعلام شود که با منطق و ادراک مردم سازگاری داشته باشد.

معمولا در محاسبات آماری بیش از ۳۰۰ قلم مصرفی در مجموع مورد بررسی قرار می گیرد، اما مردم فقط با ۱۰ تا ۱۵ قلم کالا پرمصرف و ضروری سر کار دارند، بنابراین این کالاها را باید در محاسبات آمار تورمی مدنظر قرار دهند، نه میانگین همه کالاها را.

در اعلام نرخ تورم، مردم با ۱۰ تا ۱۵ قلم کالای ضروری پر مصرف سر و کار دارند نه ۳۰۰ قلم

این استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: معمولا در محاسبات آماری بیش از ۳۰۰ قلم مصرفی در مجموع مورد بررسی قرار می گیرد، اما مردم فقط با ۱۰ تا ۱۵ قلم کالا پرمصرف و ضروری سر کار دارند، بنابراین این کالاها را باید در محاسبات آمار تورمی مدنظر قرار دهند، نه میانگین همه کالاها را. در چنین شرایطی وقتی مسئولان اقتصادی واقعیات را به مردم بگویند، مردم نیز بی تردید قانع می شوند. به نظر می رسد هنر مسئوالان باید اینگونه باشد که با زبان مردم با آنها صحبت کنند تا ادراک یکسانی از موضوع اتفاق بیفتد و برداشتها یکی باشد.

بنا به این گزارش، آخرین آمار از وضعیت نرخ تورم توسط مرکز آمار ایران در حالی منتشر شده که در این گزارش تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور در تیر ماه ۱۴۰۲ با کاهش ۳.۲ واحد درصدی به ۳۹,۴ درصد رسیده است. رقمی که هر چند شاید درست باشد اما مردم زمانی که رشد قیمت ها چون لبنیات، پروتئین ها و…را در بازار می بینند، نسبت به اعلام چنین آماری بی اعتماد می شوند و آن را قبول ندارند. البته اعلام چنین آماری حکایت از آن دارد که سرعت رشد قیمت ها کاهش یافته است ولی چون این آمار برای مردم گنگ است بنابراین دچار تردید می شوند.