فرآوری پسته؛ خدماتی ارزش آفرین برای کشاورزان کشور

رشدی ۳.۷ درصدی برای بازار جهانی پسته تا ۲۰۲۹ برآورد شده و فعالان حوزه ساخت دستگاه و خطوط فرآوری پسته معتقدند با فرآوری محصول و اجتناب از خام فروشی، قطعا عایدی بیشتری از این بازار نصیب کشاورزان می شود.

به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از بازار، پسته از جمله محصولات صادراتی ایران محسوب می شود که همواره ارزآوری بالایی برای کشور داشته است. با این وجود طی چند سال اخیر به گفته مسئولان مربوطه به دلایل مختلف کاهش صادراتی در این حوزه رقم خورده است. به طوری که «مهدی طبیب زاده» رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان اخیرا اعلام کرده صادرات پسته ایران در سال قبل ۵۰۰ میلیون دلار بوده که نسبت به سال ۱۴۰۰ به میزان ۵۰ درصد کاهش داشته است.

رشد ۳.۷ درصدی بازار جهانی پسته تا ۲۰۲۹

از سوی دیگر در خصوص اصلی ترین دلایلی که بر کاهش صادراتی این محصول صادراتی تاثیر گذاشته است، پیش از این «محمد صالحی» رئیس انجمن ملی پسته ایران در گفتگو با بازار گفت: ما دو سال سرمازدگی داشتیم به همین دلیل صادرات هم از یک سو کمتر شده است و به تبع آن به دلیل کمبود محصول قیمت هم بالاتر رفته است. لذا با رقبا نمی توانیم رقابت کنیم و این خود یک علت کم شدن صادرات پسته بوده است.

کاهش صادرات پسته ایران در حالی رقم می خورد که طبق داده های آماری تیم تحقیقاتی Data Bridge Market، ارزش بازار جهانی پسته در سال ۲۰۲۱ به ۳۹۰۷.۰۷ میلیون دلار رسیده و انتظار می رود تا سال ۲۰۲۹ به ۵۲۸۲.۵۲ میلیون دلار برسد. به این ترتیب انتظار می رود از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۹ یعنی ظرف هفت سال به میزان ۳.۷ درصد رشد داشته باشد.

سازنده دستگاه و خطوط فرآوری پسته: در حالی که قبلا کشاورزان آگاه نبودند و پسته را بدون فرآوری و با خوشه می فروختند الان پسته فراوری و سپس فروخته می شود و از این طریق عایدی مالی بالایی نصیب کشاورزان می شود

بر اساس این گزارش یکی از مسائلی که در حوزه پسته برای تولید کنندگان این بخش هموار وجود داشته بحث عدم ورود تجهیزات نوین به این حوزه است که باعث می شود کشاورزان کمترین بهره را از آنچه تولید می کنند ببرند. این در شرایطی است که در دیگر کشورها، تولید کننده ها اصولا با فرآوری پسته تولیدی خود منافع مالی قابل توجهی را کسب می کنند. البته طی سال های اخیر در ایران نیز برخی تولید کننده ها اقداماتی در این زمینه انجام داده اند تا پسته به صورت خام فروش نرود و کشاورزان بتوانند منافع مالی بیشتری برای خود حاصل کنند.

«علی رضاپور» مدیر عامل یک شرکت ساخت و تولید دستگاه های فرآوری پسته و خط های ترمینال پسته است که معتقد است: فرآوری پسته خدمات بی نظیری است که در حقیقت درد و رنج را از کشاورز می گیرد. چرا که معمولا قبلا کشاورزان آگاه نبودند و پسته را بدون فرآوری و با خوشه می فروختند. اما الان فرآوری می شود و به اصطلاح پوکه از پسته جدا می شود، دهن بسته از خندان جدا می شود و غیره. به این ترتیب بسیار توانسته ایم به کشاورز کمک کنیم و از نظر مالی ارقام زیادی به کشاورز برگشت داده می شود و عاید مالی بالایی دارد.

این تولید کننده دستگاه های فرآوری پسته در خصوص چالش هایی که در فرایند کاری با آن سروکار دارند به بازار می گوید: متاسفانه در چند سال اخیر با بالا و پایین رفتن قیمت ارز، خرید و تامین مواد اولیه چه از بورس و چه از بازار آزاد سخت شده است. با این وجود ما معمولا از بازار آزاد خرید می کنیم که نوسان قیمت هم همواره دارد.

صادرات دستگاه های فرآوری پسته کشور به اسپانیا

وی همچنین در خصوص خواسته اصلی مشتریان داخلی و خارجی دستگاه ها فرآوری پسته می گوید: مشتریان خاص دنبال کیفیت بالا هستند اما ۹۰ درصد کشاورزان دنبال قیمت پایین هستند و گله مندند از اینکه هر سال چرا قیمت ها انقدر افزایشی است. به عبارت دیگر معمولا مشتریان داخلی روی قیمت پایین تاکید دارند اما مشتریان خارجی غالبا به دنبال دستگاه هایی با کیفیت بالا هستند.

اصلی ترین مزیت رقابتی دستگاه های فرآوری پسته کشور در بازارهای اطراف قیمت پایین تر آنها نسبت به تولیدات دیگر رقبا است

رضاپور همچنین در خصوص مهمترین بازارهای صادراتی این دستگاه های فرآوری گفت: خوشبختانه ما توانسته ایم به بازارهای صادراتی وارد شویم و یک کد کیفیت کالا و نشان «سی» که از ایتالیا صادر می شود را نیز توانسته ایم اخذ کنیم و الان به کشورهای اروپایی همچون اسپانیا دستگاه های فراوری پسته را صادر می کنیم. در کنار آن کشورهای همسایه همچون ترکیه نیز هستند که الان شروع به استقبال زیاد از دستگاه های ما کرده اند و به زودی به کشورهای همسایه نیز صادرات خواهیم داشت.

وی همچنین در خصوص مزیت رقابتی دستگاه فرآوری پسته ایران نسبت به دیگر کشورها می گوید: اصلی ترین مزیت در کشورهای همسایه قیمت پایین محصولات ما است. در واقع اگرچه کیفیت محصولات بالا است اما چون ارزش پول ما نسبت به کشورهای همسایه پایین تر است بازار خوبی برای آنها محسوب می شویم. به همین دلیل هم بسیار استقبال می کنند.

رضاپور همچنین در پاسخ به این سوال که اصلی ترین اقدامی که بخش دولتی می تواند در راستای تسهیل تولید و صادرات حوزه کاری شما انجام بدهد چیست، گفت: بیشترین کمکی که دولت می تواند داشته باشد تسهیلات برای تولید است؛ به عنوان مثال در نمایشگاهی که در مادرید اسپانیا برگزار شد حضور داشتیم و آنها خواهان خطوط زیادی از ما بودند و می خواستند با ما قرارداد ببندند اما متاسفانه از نظر مالی توان ساخت این تعداد خط را نداریم. با این وجود با پیگیری هایی که انجام شده قرار شده یکسری تسهیلات به ما بدهند تا اشتغالزایی در این بخش داشته باشیم و در کنار آن صادرات بالایی نیز رقم بزنیم.

وی در پایان در خصوص چشم انداز این صنعت نیز می گوید: چشم انداز این صنعت خوب است به خصوص اینکه کشورهای دیگری که شروع به کشت پسته کرده اند به تعداد بالا دستگاه فرآوری می خواهند و به ما نیاز دارند. بنابراین این کشورها یک بازار هدف بسیار خوب هستند و فقط حمایت می خواهیم تا بتوانیم ارز بالایی وارد کشور کنیم.

گفتنی است از آنجایی که پسته در تهیه غذا استفاده می شود و به عنوان تنقلات نیز مصرف می شود، نوع ارگانیک آن در سطح جهانی محبوبیت زیادی پیدا کرده است که پیش بینی می شود به رشد بازار کمک کند.