نفع میدان گازی آرش در بهره برداری مشترک

در حالی کویت به تازگی گفته که حفاری از میدان مشترک آرش را آغاز خواهد کرد که خطیبی کارشناس حوزه انرژی می گوید که در میادین مشترک بهترین روش بهره برداری مشترک است.

به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از بازار، وزیر نفت کویت دوباره مالکیت ایران درباره این میدان گازی را زیر سؤال برده و در تازه ترین اظهار نظر گفته که «کویت منتظر تعیین مرز بندی با ایران نخواهد ماند و حفاری و تولید گاز در میدان گازی الدوره یا همان آرش را آغاز می‌کند». هرچند که جواد اوجی وزیر نفت گفته که ایران حقوق و منافع خود در میدان گازی آرش را پیگیری می‌کند اما به نظر می رسد گوش شرکای ایران به این حرف ها بدهکار نیست.

بهروزی فر عضو موسسه مطالعات انرژی: در برداشت از میادین مشترک خیلی قانون مشخصی وجود ندارد و هر کشور که زودتر و بیشتر از این میدان برداشت کند، برنده این بازی خواهد بود؛ چرا که در میادین مشترک بعد از مدتی نفت و گاز به سمتی که برداشت بیشتری در آنجا صورت گرفته، مهاجرت می کند

مرتضی بهروزی فر عضو موسسه مطالعات و پژوهش های انرژی در این‌باره می گوید: در برداشت از میادین مشترک خیلی قانون مشخصی وجود ندارد و هر کشور که زودتر و بیشتر از این میدان برداشت کند، برنده این بازی خواهد بود؛ چرا که در میادین مشترک بعد از مدتی نفت و گاز به سمتی که برداشت بیشتری در آنجا صورت گرفته، مهاجرت می کند. به عبارت دیگر غفلت ایران در توسعه میدان آرش باعث می شود که ذخایری که در محدوده مرزی ایران بوده و متعلق به ماست توسط عربستان و کویت برداشت شود.

بهره برداری مشترک بهترین روش همکاری

البته محمد علی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک مدعی شده که رفتار کویت و عربستان در حقوق بین الملل عرف نبوده و شروع حفاری از سوی کویت بدون تعیین حدود مرزی می تواند برای ایران حق و حقوقی ایجاد کند.

خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک: شروع حفاری از سوی کویت بدون تعیین حدود مرزی می تواند برای ایران حق و حقوقی ایجاد کند. ضمن اینکه در میادین مشترک بهترین روش بهره برداری مشترک است. در غیر این صورت میدان از برداشت های جداگانه آسیب خواهد دید

او ادامه داد: وقتی حدود مرزی تعیین نشده کویت نمی تواند به صورت دقیق بداند که حفاری ها و برداشت هایی که می خواهد انجام دهد، در داخل مرزهای ایران واقع شده یا متعلق به خودش است.

این کارشناس حوزه نفت معتقد است که در میادین مشترک بهترین روش بهره برداری مشترک است، چرا که وقتی قرار باشد هر کشور به تنهایی شروع به برداشت از آرش (الدوره) کنند، به طور قطع میدان آسیب خواهد دید. بنابر این بهتر است که ۳ کشور ایران و عربستان و کویت به دنبال حل و فصل مشکل در میدان آرش باشند و به یک توافق ۳ جانبه در این خصوص دست پیدا کنند.

دردسرهای تحریم برای صنعت نفت ایران

البته عقب ماندگی ایران در میادین مشترک تنها به آرش محدود نمی شود. بهروزی فر در اینباره می گوید:تحریم‌های متعدد باعث شد تا کشورهای رقیب ایران با بهره‌گیری از منابع مالی و تکنولوژی شرکت‌های خارجی هر سال میزان بیشتری از میادین مشترک برداشت کنند.

او با اشاره به اینکه در پارس جنوبی شاهد مهاجرت گاز به سمت قسمت قطر هستیم، گفت: قطر با استفاده از منابع میدان پارس جنوبی، که در این کشور گنبد شمالی نامیده می‌ شود، به دومین صادرکننده ال‌ ان‌ جی جهان تبدیل شده اما ایران حتی در تامین نیاز گازی خود نیز با چالش مواجه شده است.

بهروزی فر: به دلیل محدودیت هایی که ایران در تامین سرمایه دارد، ناچار است که در پروژه هایی که بهره وری بالایی دارند، سرمایه گذاری کرده و به عنوان اولویت کاری خود تعیین کند

این کارشناس حوزه انرژی درباره چرایی عدم سرمایه گذاری در میادین مشترک گفت: چرا که ایران به دلیل محدودیت هایی در تامین سرمایه دارد، ناچار است که در پروژه هایی که بهره وری بالایی را دارند، را در دستور کار خود قرار داده و به عنوان اولویت کاری خود تعیین کند.

او همچنین ادامه داد: جدای از مساله تامین سرمایه، تحریم ها مشکلات متعددی را در دسترسی به تجهیزات و تکنولوژی روز ایجاد کرده است. این در حالی است که کشورهایی همچون عربستان، قطر و حتی عراق هم به واسطه رشد درآمدهای نفتی خود در سال های گذشته توانسته اند با غول های نفتی دنیا وارد تعامل شده و با استفاده از جدیدترین تکنولوژی روز دنیا توسعه صنعت نفت، گاز و پتروشیمی خود را دنبال کنند. در واقع با این کار نه تنها مقدار برداشت خود را افزایش می دهند بلکه هزینه های آنها نیز به شدت در حال کاهش بوده و این مساله رقابت با آنها را برای ایران حسابی سخت می کند.

ادعاهای غیر واقعی کویت درباره آرش

البته این اولین بار نیست که وزیر نفت کویت حق و حقوق ایران در میدان آرش را نادیده می گیرد. سعد البراک، وزیر نفت کویت گفته بود که میدان الدوره، ثروت طبیعی کویت و عربستان است و هیچ طرف دیگری تا زمانی که ترسیم مرزهای دریایی تعیین تکلیف نشده، در آن حقوقی ندارد.

او همچنین اعلام کرده بود که از ادعاها و قصد ایران درباره میدان الدوره که با ساده‌ ترین قواعد روابط بین‌ المللی در تعارض است، غافلگیر شدیم.

پیش‌ از این هم یک مقام مسئول در وزارت خارجه این کشور اعلام کرد «منطقه دریایی که میدان گازی الدوره در آن قرار دارد، در محدوده دریایی کشور کویت است و منابع طبیعی آن بین کویت و عربستان مشترک است و دارای حقوق انحصاری در آن هستند». درست به فاصله یک روز پس از ادعای کویت، یک منبع در وزارت خارجه عربستان هم در گفت‌ و گو با خبرگزاری رسمی این کشور (واس) مدعی شد که میدان گازی الدوره (آرش) حق مشترک عربستان و کویت است و تنها این دو کشور حق حاکمیت کامل بر آن را دارند. این منبع سعودی گفت که ریاض بار دیگر از ایران دعوت می‌ کند که براساس قوانین بین‌ المللی، مذاکرات درباره ترسیم مرزها در آن منطقه را آغاز کند.

حال باید دید چه سناریوهایی در رابطه با میدان آرش وجود خواهد داشت؛ آیا طرفین این منازعه به دنبال آن هستند تا به هر شکل ممکن به توافقی بر سر تقسیم میدان برسند یا اینکه با تشدید تنش میدان را بلا استفاده گذاشته و اجازه هیچ نوع حفاری در آنجا را ندهند، ‌ وضعیتی که از دهه ۶۰ میلادی تا به امروز این میدان دچارش بوده است.