احتمال توافق «کم در مقابل کم» در مذاکرات ایران و آمریکا

پروفسور «پل پیلار» معتقد است به احتمال زیاد توافق «کم در مقابل کم» در مذاکرات ایران و آمریکا در عمان مطرح شده است.

به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از بازار، اولین گمانه زنی دقیق در مورد احیای مذاکرات هسته ای به سفر حسین امیرعبداللهیان به عمان برمی گردد که در آن وی عنوان کرد ایده های جدیدی در خصوص مذاکرات هسته ای دریافت کرده است.

پس از آن برخی رسانه های غربی مدعی شدند که مذاکرات غیر مستقیمی میان «برت مک کورگ» مشاور ارشد بایدن و باقری کنی دیپلمات ارشد ایران در عمان صورت گرفته است که موضوع هسته ای نیز یکی از موارد مطرح شده بوده است.

این توافق شامل این موارد است: ۱.اجازه فروش ۱ میلیون بشکه نفت به ایران؛ ۲.آزادی ۳ زندانی ایرانی-آمریکایی؛ ۳.آزادسازی منابع بلوکه شده ایران و ۴. محدودیت غنی‌سازی ۶۰ درصد و همکاری با آژانس.

این منابع اعلام کردند که این توافق توسط مذاکرات مستقیم بین دو طرف ایجاد شده است؛ مذاکراتی که بین رابرت مالی نماینده ویژه بایدن در امور ایران و سعید ایروانی سفیر ایران در سازمان ملل صورت گرفته است.

در خصوص این موضوع گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام دشده که در ادامه می آید.

«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.

مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.

پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».

*متعاقب سفر سلطان عمان به ایران، تهران اعلام کرد که یکی از موضوعات مورد بحث، موضوع هسته ای بوده است. روزنامه دولتی عمان نیز مذاکرات در این زمینه را مثبت ارزیابی کرده است. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟

عمان دارای اعتبار عالی به عنوان میانجی در موضوعات مربوط به ایران و ایالات متحده است و هر حرکت گزارش شده مربوط به مذاکرات با کمک عمان باید مثبت تلقی شود. به احتمال زیاد موضوع هسته ای واقعاً یکی از موضوعات اصلی مورد بحث بوده است.

* پیش از سفر سلطان عمان به ایران، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران سفری به عمان داشت و از دریافت طرحهای جدید درباره مذاکرات هسته ای سخن گفت. بعدا رسانه ها فاش کردند که «برت مک گورک» مشاور ارشد بایدن در امور خاورمیانه سفری پنهانی به عمان (حدود دو هفته قبل از سفر امیرعبداللهان به عمان) داشته است. تصور می کنید طرح دریافتی وزیر خارجه ایران همان طرح توافق موقتی است که آمریکا مطرح کرده است؟

به احتمال زیاد ایده مطرح، پیشنهادی برای نوعی توافق هسته‌ای موقت با مکانیسم کم مقابل کم است. در واشنگتن نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد دولت بایدن نسبت به چند هفته پیش علاقه بیشتری به این موضوع نشان می‌دهد، و احتمالاً این همان چیزی است که سفر مک گورک عمدتاً درباره آن بود.

*اگر فرض کنیم طرح دریافتی وزیر خارجه ایران، طرح توافق موقت آمریکا باشد، آیا این طرح، گامی میانی برای احیای برجام خواهد بود؟ اگر چنین است تصور می کنید احیای برجام چه زمانی رقم بخورد؟ بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا؟

در واشنگتن دیگر صحبت زیادی درباره احیای خود برجام وجود ندارد. اگر قرار باشد توافقی در مورد نوعی ترتیبات موقت کم مقابل کم حاصل شود، آنگاه ایده این خواهد بود که چیزی جامع‌تر می‌تواند دنبال شود، اما آن احتمالاً خود برجام نیست، بلکه توافقی است که به تازگی مذاکره شده است.

ناظران در واشنگتن تاکید زیادی بر این دارند که چگونه زمان در برابر برخی از تاریخ های بند غروب در برجام مطرح است. اگر یک توافق موقت تضمین شود، دولت ایالات متحده تقریباً به طور قطع انتظار دستیابی به توافق بعدی یا حتی مذاکره جدی در مورد آن را تا پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در نوامبر ۲۰۲۴ نخواهد داشت.

*آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی مثبت از حل ۲ مورد اختلافی پادمانی با ایران خبر داده است. این دو موضوع عبارتند از: موضوع غنی سازی ۸۴ درصدی و کشف اورانیوم غنی شده در مریوان. پرونده مورد اول توسط آژانس بسته شده و دومی در حال راستی آزمایی است. به نظر شما این گزارش مثبت چه تاثیری بر روند احیای برجام خواهد داشت؟

هرگونه حل و فصل مسائل باقیمانده با آژانس نمی‌تواند به فرصت‌های مذاکرات برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران، خواه شامل برجام یا توافق جایگزینی باشد، لطمه بزند، و تنها می‌تواند به آنها کمک کند. با این حال، من هنوز در تلاش برای یافتن گزارش یا توضیحی هستم که دقیقاً چگونه موضوع غنی سازی ۸۴ درصدی ظاهراً حل شده است.

*اسرائیل با اظهار ناخرسندی از توافق ایران و آژانس، این سازمان را متهم کرده که در قبال این دو موضوع کوتاهی کرده است. ارزیابی شما از مواضع اسرائیل چیست؟ اگر توافقی صورت گیرد، اسرائیل ممکن است چه اقدامی انجام دهد؟ آیا می تواند توافقی را بر هم زند که مورد حمایت آمریکاست؟

هدف اسرائیل این است که ایران را به عنوان یک کشور یاغی و تهدید به تصویر بکشد. اسرائیل همیشه سعی خواهد کرد در هر توافق مثبتی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا هر شخص دیگری با ایران به دست می‌آورد، اشتباهی پیدا کند.

اسرائیل قبلاً توانایی و تمایل خود را برای انجام خرابکاری علیه ایران نشان داده است و هدفش از تضعیف هرگونه توافق با ایران به آن انگیزه بیشتری برای انجام این کار می دهد. این واقعیت که توافقی از سوی ایالات متحده حمایت می شود، اسرائیل را از چنین اقداماتی باز نمی دارد. اسرائیل بارها خواسته های ایالات متحده را در بسیاری از موضوعات زیر پا گذاشته است.