نرخ رشد نقدینگی رکورد ۲۶ ماهه خود را شکست
آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهند که حجم نقدینگی با رشد نقطه به نقطه ۳۲.۴ درصدی، در پایان خردادماه به بیش از ۱۱ هزار هزار میلیارد تومان رسید. حجم پایه پولی نیز ۱,۴۴۴ هزار میلیارد تومان ثبت شد که ۲۹.۶ درصد بیشتر از دوره مشابه سال قبل است.
به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از تجارت نیوز، بانک مرکزی به تازگی و پس از تاخیری چند ماهه، نخستین گزارش خود از متغیرهای پولی و اعتباری در سال ۱۴۰۴ را منتشر و داده‌های مربوط به این متغیرها را تا پایان خردادماه به‌روزرسانی کرد.
بررسی گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴، پایه پولی و نقدینگی رشد قابل توجهی را تجربه کردند؛ طوری که نرخ رشد نقطه به نقطه نقدینگی در خردادماه، بالاترین رقم در ۲۶ ماه اخیر را به ثبت رساند و بار دیگر از نرخ هدف بانک مرکزی فاصله گرفت.
نقدینگی به ۱۱ هزار هزار میلیارد تومان رسید
با استناد به گزارش جدید بانک مرکزی، نقدینگی در پایان بهار ۱۴۰۴ به سطح ۱۱,۰۵۸ هزار میلیارد تومانی رسید که رشد ۸.۸ درصدی این متغیر در سه ماهه امسال را نشان می‌دهد. این در حالی است که این رقم در بازه زمانی مشابه سال گذشته ۶ درصد رشد کرده بود.
افزون بر آن، نقدینگی در خردادماه امسال در مقایسه با خردادماه سال گذشته شاهد رشدی ۳۲.۴ درصدی بود. رشد نقطه به نقطه نقدینگی در خرداد ۱۴۰۴ نه تنها در مقایسه با دوره مشابه سال قبل ۵.۶ واحد درصد افزایش پیدا کرد، بلکه به بیشترین میزان خود از فروردین‌ماه ۱۴۰۲ به این سو رسید؛ این در حالی است که بانک مرکزی در ابتدای سال، هدف نرخ رشد نقدینگی در پایان سال را ۲۵ درصد اعلام کرده بود اما با توجه به ثبت این آمار و ارقام تنها در سه ماه ابتدایی سال، تحقق این هدف بسیار دشوار به نظر می‌رسد.
سهم ۲.۷ درصدی استفاده دولت از تنخواه‌گردان در رشد نقدینگی
بررسی‌ها نشان می‌دهند یکی از عوامل مهم رشد ۸.۸ درصدی نقدینگی در سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴ استقراض و استفاده دولت از تنخواه‌گردان خزانه بوده است؛ طوری که بر اساس آمارهای بانک مرکزی، ۲.۷ درصد، یعنی نزدیک به یک سوم از رشد نقدینگی از ابتدای سال، به واسطه استفاده دولت از تنخواه‌گردان خزانه رقم خورد که البته این موضوع با توجه به وقوع جنگ ۱۲ روزه و افزایش هزینه‌های دولت در پی آن، دور از انتظار نبود.
نرخ رشد ۳ ماهه پایه پولی، ۳ برابر شد
بخش دیگری از گزارش بانک مرکزی به وضعیت پایه پولی اختصاص یافته است؛ بر این اساس، حجم پایه پولی با رشد ۶.۳ درصدی در سه ماهه ۱۴۰۴ به ۱,۴۴۴ هزار میلیارد تومان در پایان خردادماه رسید.
نکته قابل توجه آن است که نرخ رشد پایه پولی در سه ماهه سال ۱۴۰۳ معادل ۲.۱ درصد بود و این نرخ در دوره مشابه سال جاری، سه برابر شده است.
همچنین نرخ رشد نقطه به نقطه پایه پولی که در خردادماه ۱۴۰۳ برابر با ۲۳.۴ درصد بود، در دوره مشابه سال جاری با رشد ۶.۲ واحد درصدی همراه شد و به ۲۹.۶ درصد رسید.
جهش پایه پولی به واسطه رشد بدهی و کاهش سپرده‌های دولتی
آمارها نشان می‌دهند که مهم‌ترین عامل رشد ۶.۳ درصدی پایه پولی در سه ماهه ابتدای سال جاری، تغییرات «خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی» بوده است.
بر این اساس، بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی از ۶۸۰ هزار میلیارد تومان در ابتدای سال، به ۷۸۳ هزار میلیارد تومان در پایان خردادماه افزایش یافت و سپرده‌های دولتی نزد بانک مرکزی نیز از ۱,۰۳۴ هزار میلیارد تومان به ۸۸۵ هزار میلیارد تومان کاهش یافت.
این در حالی است که تغییرات «مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها» عامل کاهنده رشد پایه پولی در سه ماهه امسال بود؛ طوری که بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در سه ماهه امسال با کاهشی ۳۷.۵ درصدی به ۷۳۱ هزار میلیارد تومان رسید.
ضریب فزاینده نقدینگی صعود کرد
یکی از شاخص‌های مهمی که در گزارش بانک مرکزی مورد بررسی قرار گرفته، ضریب فزاینده نقدینگی است. با استناد به داده‌های این گزارش، ضریب فزاینده نقدینگی در پایان خرداد ماه به ۷.۶۵۶ واحد رسید که رشدی ۲.۴ درصدی نسبت به ابتدای سال و ۲.۱ درصدی نسبت به خردادماه سال قبل را نشان می‌دهد.
ثبت ضریب فزاینده ۷.۶۵۶ واحدی به این معناست که در بازه زمانی مورد بررسی، به ازای هر یک واحد خلق پول توسط بانک مرکزی، حدود ۷.۷ واحد اعتبار پولی توسط شبکه بانکی خلق شد.
