۴۰۰ هزار متقاضی مسکن ملی در صف انتظار تسهیلات بانکی
در حالی دو هفته پیش بانک مرکزی افزایش سقف تسهیلات مسکن ملی را به بانک ها ابلاغ کرد که آمارهای مستند نشان می دهد هنوز بیش از ۴۰۰ هزار متقاضی مسکن ملی در صف انتظار برای دریافت تسهیلات بانکی هستند و احتمالا پرداخت وام مزبور از اواسط بهار آغاز می شود.
به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از اقتصادآنلاین در شرایطی که تا ماه گذشته متقاضیان نهضت ملی مسکن منتظر ابلاغ وام ۸۰۰ میلیون تومانی بودند، در توافق وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی با اصرار این بانک مقرر شد مصوبه دولت قبل کنار گذاشته شده و تسهیلات نهضت ملی مسکن با ۱۰۰ میلیون تومان افزایش به ۶۵۰ میلیون تومان برسد.
اگر چه این رشد سقف تسهیلات نمی‌تواند چندان به بالا بردن قدرت خرید متقاضیان و حتی سرعت دادن به روند کاری پیمانکاران تاثیرگذار باشد، اما به هر حال در این روز‌های رکود تورمی می‌تواند تا حدودی به قیمت تمام شده مسکن ملی کمک کند.
بازپرداخت اقساط مسکن ملی برای متقاضیان سخت و دشوار
هر چند نباید از نظر دور داشت که بازپرداخت اقساط مسکن ملی با افزایش این ۱۰۰ میلیون تومان نیز برای متقاضیان نهضت ملی مسکن سخت و دشوار خواهد بود.
بر اساس محاسبات جدید، بازپرداخت تسهیلات ۶۵۰ میلیون تومانی نهضت ملی مسکن نشان می‌دهد که اقساط ماهانه این وام در روش ساده به بیش از ۱۰ میلیون تومان خواهد رسید. این بدین معناست که طی ۱۲ سال، متقاضیان در مجموع بیش از ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان پرداخت خواهند کرد. این مبلغ نشان‌دهنده سود قابل توجهی است که معادل یک میلیارد و ۷۵۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود.
وام ۶۵۰ میلیون تومانی کفاف هزینه‌های ساخت را نمی‌دهد
به هر سوی تسهیلات ساخت مشارکتی مسکن با توافق وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی از ۵۵۰ میلیون تومان به ۶۵۰ میلیون تومان افزایش یافت؛ اما هنوز هم این وام ۶۵۰ میلیون تومانی کفاف هزینه‌های ساخت واحد‌ها منهای آورده متقاضیان را نمی‌دهد و وزیر راه و شهرسازی از تلاش برای افزایش دوباره مبلغ این تسهیلات خبر داده است.
حبیب‌اله طاهرخانی معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با اشاره به جلسات مشترک و توافقاتی که بین وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی انجام شده است، از توافق بانک مرکزی برای همراه کردن بیشتر بانک‌ها با اجرای طرح‌های مسکن وزارت راه و شهرسازی خبر داد.
طاهرخانی ابراز امیدواری کرد که تا بانک‌ها در عمل به تعهدات خود اهتمام بیشتری داشته باشند و از مدیران کل راه و شهرسازی خواست تا همکاری خود را با بانک‌ها تقویت کرده و برای رفع موانع از طریق ستاد وزارت راه و شهرسازی اقدام کنند.
آنطور که گزارش‌های وزرات راه و شهرسازی نشان می‌دهد نیمی از ۸۲۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن با وجود واریز آورده اولیه، هنوز تسهیلات بانکی دریافت نکرده‌اند و نیاز به تقویت همکاری بانک‌ها دارد.
جامعه مشمولان این تسهیلات، همه متقاضیان نهضت ملی مسکن در مناطق شهری هستند که از ابتدای طرح قرار بود تسهیلات ۴۵۰ میلیون تومانی با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار دریافت کنند و در ادامه، مبلغ تسهیلات آنها در ۲ مرحله افزایش یافت. دلیل بالا رفتن تسهیلات ساخت واحد‌های نهضت ملی مسکن، اثرات تورم بر هزینه ساخت واقعی پروژه‌ها و ناتوانی متقاضیان از تأمین آورده نقدی بالاتر بوده است.
وقتی اجرای نهضت ملی مسکن در دستور کار قرار گرفت، بانک‌ها مکلف شدند به ازای هر متقاضی در نهضت ملی مسکن شهری حداکثر ۴۵۰ میلیون تومان تسهیلات مشارکت در ساخت مسکن با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار با دوره بازپرداخت ۲۰ ساله شامل ۲ سال تنفس و ۱۸ سال پرداخت قسط تخصیص دهند.
در ادامه به‌واسطه رشد تورم و بالا رفتن هزینه ساخت، در بهار ۱۴۰۲ مقرر شد مبلغ وام ۱۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا کند و به ۵۵۰ میلیون تومان برسد. نکته قابل‌توجه اینکه در این دوره نرخ سود بانکی با مصوبه شورای پول و اعتبار از ۱۸ درصد به ۲۳ درصد افزایش یافته بود. در این شرایط تسهیلات نهضت ملی مسکن نیز که در قانون جهش تولید به‌صراحت باید با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار پرداخت می‌شد، مشمول افزایش نرخ سود شد؛ اما با تأکید شهید رئیسی در نشست شورای‌عالی مسکن، مقرر شد نرخ سود پرداختی متقاضیان نهضت ملی مسکن همان ۱۸ درصد باقی بماند.
در بهار امسال اما، با تداوم گرانی نهاده‌های ساختمانی و بالاتر رفتن هزینه ساخت مسکن، دولت سیزدهم مقرر کرد با هدف کمک حداکثری به متقاضیان نهضت ملی مسکن و تسریع در تأمین مالی این طرح، تسهیلات نهضت ملی مسکن از ۵۵۰ میلیون تومان به ۸۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا کند و شورای‌عالی مسکن نیز پیش از اتمام کار دولت با این افزایش موافقت کرد.
در شرایطی که متقاضیان نهضت ملی مسکن منتظر ابلاغ وام ۸۰۰ میلیون تومانی بودند، در توافق وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی با اصرار این بانک مقرر شد مصوبه دولت قبل کنار گذاشته شده و تسهیلات نهضت ملی مسکن با ۱۰۰ میلیون تومان افزایش به ۶۵۰ میلیون تومان برسد.
البته از آنجا که بانک‌ها نه در زمانی که وام نهضت ملی مسکن ۴۵۰ میلیون تومان بود و نه در دوره‌های بعد، کمترین توجه را به تأمین مالی این طرح داشتند، مقاومت بانک مرکزی برای بالاتر بردن این تسهیلات تکلیفی توجیه‌پذیر است؛ اما نکته قابل‌تأمل اینجاست که با رقم فعلی به‌واسطه بالا رفتن هزینه ساخت، عملاً بسیاری از متقاضیان قادر به ادامه مشارکت در پروژه‌ها نخواهند بود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد آورده نقدی متقاضیان نهضت ملی مسکن که در سال نخست اجرای این طرح قرار بود در شهر تهران حدود ۲۴۰ میلیون تومان باشد، اکنون به چندین برابر افزایش یافته و اگر رقم تسهیلات افزایش پیدا نکند، عملاً بسیاری از متقاضیان که از اقشار متوسط رو به پایین هستند، از تکمیل آورده نقدی ناتوان شده و طبق اصول قرارداد مشارکت در نهضت ملی مسکن باید از پروژه‌ها کنار گذاشته شوند.
