آشفته‌بازار موبایل در تابستان ۱۴۰۴

به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از خبرگزاری مهر، بازار تلفن همراه در ایران این روزها درگیر نابسامانی‌هایی است که صدای خریداران، فروشندگان و حتی کارشناسان را درآورده است. افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها، نبود نظارت مؤثر، نوسانات نرخ ارز و ضعف در خدمات پس از فروش باعث شده تا این بازار از تعادل خارج شود و موبایل -به‌عنوان یک کالای ضروری- بیش از پیش از دسترس اقشار متوسط و ضعیف جامعه فاصله بگیرد.

در حالی که نرخ ارز در ماه‌های اخیر روندی نوسانی داشته و گاه صعودی و گاه نزولی بوده اما قیمت گوشی‌های موبایل با سرعتی فراتر از آن افزایش یافته و در مواردی حتی از نرخ رشد دلار هم پیشی گرفته است؛ موضوعی که نشان از وجود سازوکارهای غیرشفاف در این بازار دارد.

بررسی‌های میدانی خبرنگار مهر از مراکز اصلی فروش موبایل در تهران، به‌ویژه در پاساژهای پرمراجعه‌ای مانند علاالدین، نشان می‌دهد که قیمت یک مدل مشخص در دو فروشگاه مجاور می‌تواند تا یک میلیون تومان اختلاف داشته باشد. این تفاوت فاحش که هیچ منطقی جز نبود نظارت و سوءاستفاده واسطه‌ها ندارد، خریداران را سردرگم کرده و به بی‌اعتمادی عمومی نسبت به بازار دامن زده است.

جهش قیمت‌ها؛ از برندهای اقتصادی تا پرچمداران لوکس

در حال حاضر، برند سامسونگ با سهم حدود ۵۰ درصدی از بازار، همچنان پرطرفدارترین برند موبایل در ایران به شمار می‌رود، اما قیمت محصولات آن به سطحی رسیده که حتی مدل‌های میان‌رده نیز از توان خرید بسیاری از خانوارها خارج شده‌اند.

Galaxy S25 Ultra: با قیمتی بین ۱۰۰ تا ۱۰۶ میلیون تومان

Galaxy S24: بین ۴۰ تا ۶۰ میلیون تومان

Galaxy A55: بین ۲۸ تا ۳۰ میلیون تومان

Galaxy A35: در محدوده ۲۲ تا ۲۴ میلیون تومان

برند شیائومی نیز با حدود ۳۰ درصد سهم بازار و تمرکز بر گوشی‌های میان‌رده و نیمه‌پرچمدار، همچنان یکی از گزینه‌های محبوب محسوب می‌شود، اما افزایش قیمت در این برند نیز مشهود است:

Poco X6 Pro: بین ۲۰ تا ۲۴ میلیون تومان

Redmi Note 13 Pro 5G: بین ۲۴ تا ۲۸ میلیون تومان

Xiaomi 13T: حدود ۲۸ میلیون تومان

Xiaomi 13T Pro: بین ۳۰ تا ۳۴ میلیون تومان

اپل نیز با وجود مشکلاتی نظیر هزینه بالای رجیستری، سهمی بین ۱۳ تا ۱۴ درصد از بازار ایران را در اختیار دارد. کاربران این برند معمولاً تمایل چندانی به تغییر سیستم‌عامل نداشته و وفاداری بالایی به محصولات اپل دارند.

iPhone 16 (128GB): بین ۸۹ تا ۹۱.۵ میلیون تومان

iPhone 16 Pro Max (256GB): بین ۱۴۵ تا ۱۵۶ میلیون تومان

iPhone 15 Pro Max (256GB): حدود ۱۲۴ میلیون تومان

iPhone 14 (128GB): بین ۶۳ تا ۶۷ میلیون تومان

نوسانات ارزی تنها مقصر نیست

اگرچه فروشندگان، نوسانات نرخ ارز را مهم‌ترین عامل افزایش قیمت‌ها عنوان می‌کنند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد قیمت بسیاری از گوشی‌ها بیش از نرخ رشد دلار بوده و نشانه‌ای از التهاب درونی بازار موبایل است. بنابراین به نظر می‌رسد نبود سامانه‌ای رسمی برای اعلام قیمت، ضعف نظارت نهادهای مسئول و فضای غیررقابتی، زمینه را برای سودجویی دلالان و فروشندگان فراهم کرده است.

نکته دیگر آنکه مشکلات بازار موبایل تنها به قیمت‌های بالا ختم نمی‌شود. خریدارانی که هزینه‌های سنگین برای خرید گوشی‌های هوشمند پرداخت می‌کنند، در صورت خرابی یا نیاز به گارانتی با چالشی دیگر مواجه می‌شوند. ضعف زیرساخت خدمات پس از فروش، نبود قطعات اصلی، عدم پاسخ‌گویی نمایندگی‌ها و گارانتی‌های غیرواقعی در اغلب موارد عملاً مشتریان را در مواجهه با مشکل تنها می‌گذارد.

این وضعیت در حالیست که درآمد خانوارها نسبت به سال گذشته تغییر محسوسی نداشته، رشد چند ده‌درصدی قیمت موبایل باعث شده تا بسیاری از مردم، به‌جای خرید گوشی جدید، به استفاده طولانی‌تر از گوشی فعلی یا تعمیرات مکرر آن روی بیاورند. برای بخشی از جامعه، خرید گوشی نو -حتی از میان‌رده‌ها- دیگر در اولویت اقتصادی قرار ندارد.

بر همین اساس نیز کارشناسان بازار معتقدند که برای بازگشت آرامش به بازار موبایل، اقدامات فوری و مؤثری همچون راه‌اندازی سامانه رسمی و شفاف برای اعلام قیمت روز گوشی‌ها، تقویت نقش نظارتی تعزیرات و سازمان حمایت از مصرف‌کننده و توسعه شبکه خدمات پس از فروش واقعی برای برندهای پرفروش باید در دستور کار قرار گیرد.

به گزارش مهر، بازار موبایل ایران به مرحله‌ای رسیده که در آن مردم نه به دلیل کمبود، بلکه به‌خاطر قیمت‌های غیرمنطقی و خدمات ناقص، از خرید بازمی‌مانند. اگر نهادهای مسئول به‌سرعت برای کنترل قیمت‌ها، ساماندهی بازار و تقویت خدمات پس از فروش وارد عمل نشوند، شکاف دیجیتال در جامعه عمیق‌تر خواهد شد و تلفن همراه، از یک نیاز روزمره به کالایی تجملی برای اقلیت مبدل می‌شود.