چرا تایرسازان مجبور به عرضه سبدی‌اند؟
سخنگوی صنعت تایر با اشاره به اینکه قیمت‌های مصوب ماه‌هاست ثابت مانده اما هزینه‌های تولید از مواد اولیه تا نرخ ارز هر روز بالاتر می‌رود، تاکید کرد که ساختار فنی خطوط تولید و تنوع بالای سایزها اجازه توقف یا تغییر لحظه‌ای تولید را نمی‌دهد؛ به همین دلیل عرضه سبدی نه یک انتخاب، بلکه تنها راه مدیریت بازار و تأمین نیاز همه مصرف‌کنندگان است.
به گزارش اکو ۳۶۵ و به نقل از ایسنا، جهش نرخ ارز و رشد قیمت مواد اولیه داخلی و وارداتی، از مهم‌ترین عوامل افزایش هزینه‌های تولید در کشور است که در این میان صنعت تایر و لاستیک نیز از این فشارهای تورمی بی نصیب نیست. با این حال آنگونه که فعالان این صنعت مدعی هستند؛ تولیدکنندگان تایر با وجود افزایش مستمر هزینه‌ها، همچنان محصولات خود را با قیمت‌های مصوب و ثابت عرضه می‌کنند تا بازار این محصول کمتر دستخوش تغییر یا نوسان قیمت باشد.
اما در طرف دیگر مطابق اظهارات تولیدکنندگان صنعت تایر کشور، حتی مواد اولیه داخلی خارج از نظام قیمتگذاری عرضه می‌شود و قیمتگذاری آن شناور است و این در حالی است که اصلاح قیمت تایر نیازمند طی شدن مراحل طولانی در نهادهای نظارتی است و باتوجه‌به تاثیر مستقیم این کالا بر حمل‌ونقل و تورم، حساسیت‌های بسیاری نیز نسبت به آن وجود دارد.
با این حال، سخنگوی انجمن صنعت تایر کشور اخیرا خبر از افزایش هفت درصدی قیمت تایر را اعلام کرد و گفت: طی چند ماه گذشته، درخواست افزایش قیمت‌ها به مراجع ذیربط ارائه شد که با مصوبه ستاد تنظیم بازار، مجوز افزایش هفت درصدی قیمت‌ها صادر شده است.
به گفته وی با وجود تمام مشکلات موجود، صنعت تایر توانسته از نظر تعداد تولید حلقه یک درصد و از نظر وزن سه درصد رشد تولید داشته باشد که این آمار نشان می‌دهد هرچند سوددهی این فعالیت بسیار پایین است اما به‌رغم محدودیت‌ها و فشارهای اقتصادی، تولیدکنندگان داخلی توانسته‌اند روند مثبت تولید را حفظ کنند.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک تهران طی گفت‌وگویی با ایسنا، در مورد افزایش قیمت تایر گفت: بازار در حال حاضر پذیرش چندانی نسبت به افزایش قیمت ندارد؛ چراکه برخلاف بسیاری از کالاها که همراه با تورم، رشد قیمت داشته‌اند، در بخش تایر به‌ویژه تایرهای سواری نه تنها افزایش قیمت رخ نداده، بلکه به علت کافی بودن میزان تولید و عرضه در برخی موارد کاهش قیمت نیز مشاهده شده است. به‌طوری‌که هم‌اکنون هیچ نوع تایر سواری در بازار با قیمتی بالاتر از نرخ مصوب به فروش نمی‌رسد و بعضا نیز قیمت‌ها حتی پایین‌تر از نرخ مصوب است با این حال، اعلام رسمی و کارشناسی شده قیمت‌های جدید، می‌تواند باعث بهبود شفافیت و افزایش انگیزه کارخانه‌ها برای عرضه بهتر و منظم‌تر محصول به بازار شود.
در این رابطه، مصطفی تنها – سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر کشور – در گفت‌وگو با ایسنا، در تشریح وضعیت تولید در صنعت تایر و موضوع افزایش اخیر قیمت این محصولات گفت: در خصوص قیمت‌ها، تولیدکنندگان نهایت تلاش خود را به‌کار گرفتند تا بازار را در حد امکان در وضعیت تعادل نگه دارند. این در حالی است که در گذشته در برخی تایرهای پرفروش، مانند تایرهای پراید اختلاف قیمت قابل‌توجهی میان نرخ مصوب و نرخ فروش در بازار وجود داشت و اقدامات متعددی که از سوی دستگاه‌های مختلف انجام شد تا بازار به تعادل برسد و خوشبختانه در حال حاضر نیز بازار متعادل است.
وی خاطرنشان کرد: اما متاسفانه، ما در کشوری زندگی می‌کنیم که با یک اقتصاد ناسالم و تورم بالا روبرو است و این وضعیت تمام فعالان اقتصادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال، سال گذشته در همین زمان نرخ ارز مصرفی ما حدود ۵۰ هزار تومان بود، در حالی که امروز به حدود ۷۲تا ۷۳ هزار تومان رسیده و این تنها نرخ ارزی است که دولت ارائه می‌دهد در حالی که نرخ ارز در تالار دوم و بازار آزاد نرخ‌های به مراتب بالاتری هستند.
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر ادامه داد: اگر افزایش قیمت سایر مواد اولیه‌ای را که از بازار داخلی تأمین می‌کنیم، از جمله انواع اکسیدهای فلزی، پلیمرها و سایر مواد مصرفی را در نظر بگیریم، می‌بینیم که وضعیت بسیار پیچیده‌تر است. تمامی این مواد از شمول قیمتگذاری خارج‌اند و عرضه‌کنندگان آنها نیز براساس هزینه‌های روز و سود مصوب (حدود ۱۵ تا ۱۸ درصد برای تولیدکننده) قیمتگذاری می‌کنند؛ که در نتیجه قیمت‌ها دائما شناور است، در حالی که هزینه‌های تولید، دائما افزایشی هستند، ما موظفیم محصولات خود را با قیمت‌های مصوب عرضه کنیم و همین امر برای ما تنش و فشار مستمر ایجاد می‌کند.
تنها افزود: در طرف دیگر، تولیدکنندگان برای اعمال اصلاحات قیمتی ناگزیر هستند که مراحل اداری طولانی و پیچیده‌ای را در سازمان حمایت، ستاد تنظیم بازار و سایر مراجع ذیربط طی کنند و معمولا ارائه مدارک و مستندات، حضور در جلسات متعدد و دفاع از مستندات زمان‌بر است.
وی تاکید کرد: تایر کالایی اساسی است که با صنعت حمل‌ونقل و هزینه نهایی حمل‌ونقل ارتباط مستقیم دارد و بر روی نرخ تورم نیز اثر گذار خواهد بود؛ ازاین‌رو موضوع قیمتگذاری آن با حساسیت بیشتری بررسی می‌شود. در این فاصله، هزینه‌های تولید رو به افزایش است و قیمت ثابت می‌ماند؛ در نتیجه گاهی تولیدکنندگان تا مرز زیان پیش می‌روند.
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر کشور گفت: نکته دیگر این است که دولت از ابزار واردات نیز برای کنترل بازار استفاده می‌کند و به محض تغییر شرایط، با تسهیل واردات می‌تواند فشار بیشتری بر تولیدکننده داخلی وارد کند.
تنها درباره میزان وابستگی صنعت تایر به واردات مواد اولیه، گفت: به لحاظ ارزش دلاری، به صورت کلی نزدیک به ۳۰ درصد مواد اولیه تولید وارداتی و حدود ۷۰ درصد از داخل تامین می‌شود اما این عدد تقریبی است و بسته به نوع تایر سواری، باری، وانتی، ممکن است، تغییراتی در میزان مواد اولیه وارداتی آنها وجود داشته باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که چندی پیش در اواخر تابستان سال جاری، مطرح شده بود که تولید تایر کشور ۲۵ درصد کاهش یافته است، تصریح کرد: خبر کاهش تولید ۲۵درصدی تولید تایر که مطرح شد، ناشی از برداشتی نادرست از نامه‌ای بود که انجمن صنعت تایر به وزارت صمت ارسال کرده در آن نامه متذکر شده بود که اگر مشکلات و زیان‌دهی واحدها اصلاح نشود، ناگزیر به کاهش ۲۵ درصدی تولید می‌شوند؛ اما خوشبختانه این موضوع هرگز در عمل اتفاق نیفتاد.
این سخنگوی صنعت تایر ادامه داد: با این حال، تنها برخی کارخانه‌ها که حاشیه سودشان به حدود سه درصد رسیده بود، برای جلوگیری از زیان، اندکی تولید خود را کاهش دادند و در مقابل نیز سایر کارخانه‌ها افزایش تولید داشتند و در مجموع حتی دو الی سه درصد افزایش تولید را نسبت به مدت مشابه تجربه کردیم.
تنها با اشاره به انتقادهای مطرح شده در رابطه با عرضه سبدی تایر به اصناف و فروشندگان گفت: خطوط تولید در کارخانه‌های تایرسازی متفاوت است و نمی‌توان تمامی خطوط را مطابق نوسانات ماهانه فصلی و تقاضا متوقف یا تغییر کاربری داد. هر خط تولید، تجهیزات و قالب‌های مخصوص خود را دارد و توقف خط علاوه بر هزینه، پیامدهای نیروی انسانی نیز دارد. از سوی دیگر، تنوع سایز تایرهای سواری بسیار زیاد است و برای هر سایز تعداد محدودی قالب وجود دارد که پس از هر چند سری تولید، باید برای تعمیر و آماده‌سازی مجدد خارج شوند؛ بنابراین توان تولید هر سایز محدود و مشخص است.
وی گفت: به همین دلیل، عرضه سبدی تایر امری اجتناب‌ناپذیر است تا توزیع به‌صورت متوازن انجام شود و نیاز همه مصرف‌کنندگان (نه فقط پرفروش‌ترین سایزها) تامین شود. البته شرکت‌ها همواره تلاش می‌کنند ترکیب سبد را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که با شرایط بازار و شبکه توزیع هماهنگ باشد چراکه شبکه مویرگی توزیع، بخشی از سرمایه این صنعت است و حفظ منافع آن برای ما اهمیت دارد و حتی در دوره‌هایی که تقاضا برای خرید اینترنتی افزایش می‌یابد، بیش از حدود ۱۰ درصد تولید را از مسیر اینترنت عرضه نمی‌کنیم تا شبکه توزیع دچار آسیب و زیان نشود.
سخنگوی صنعت تایر کشور در پایان در تشریح حجم سهم تولید داخلی در تامین نیاز و مصرف تایر کشور گفت: در حال حاضر حدود ۷۲ درصد نیاز بازار داخلی از تولید داخل تامین می‌شود و مابقی آن از طریق واردات است و این سهم در گروه‌های مختلف تایر متفاوت است؛ برای مثال ظرفیت تولید برخی از مدل‌های تایر باری در کشور محدودتر است، اما در تایرهای سواری توان تولید کافی و حتی مازاد نیز وجود دارد.
